Als ouder wil je waarschijnlijk graag dat je gevoelige kind een gezonde relatie heeft met zichzelf en met zijn of haar eigen gevoelens.

Gelukkig zijn met jezelf en met je eigen gevoelens maakt het leven een stuk makkelijker en leuker. Voor je kind zelf, maar ook voor jou als ouder.

Maar hoe kun jij je kind helpen om een gezonde relatie met z’n gevoelens te hebben?

Zoals met alles, begint ook dit bij jezelf 🙂

Kinderen, vooral jonge kinderen, zijn enorm gericht op ouders en kijken naar jou voorbeeld. Kinderen leren de eerste jaren vooral door te ‘modeleren’
Door jou na te doen 🙂

Voor hoogsensitieve kinderen gaat dit nog een stapje verder.
Omdat deze kinderen haarfijn aanvoelen wat jij voelt. En hoe jij met je eigen gevoelens omgaat.

~Hoogsensitieve kinderen leren het meest van jouw voorbeeld en van wat ze aanvoelen bij jou~

Als je je kind graag wilt helpen een gezonde relatie met z’n gevoelens te ontwikkelen, dan is de eerste stap kijken of jouw gewoontes een positieve of negatieve invloed hebben op die relatie.

In dit artikel 3 veelvoorkomende foutjes ~ of ‘minder handige gewoontes’ ~ die veel ouders hebben, en 3 tips om dat anders te doen.

1. Je eigen gevoel onderdrukken

Hoe comfortabel ben jij eigenlijk met je eigen gevoelens?

Ben je zacht en accepterend naar jezelf als je je boos voelt, verdrietig, bang, overprikkeld of jaloers bijvoorbeeld?

Of probeer je frustratie en boosheid liever weg te drukken?
Vind je het onnodig en kinderachtig om jaloezie te voelen?
Vind je het overdreven van je zelf om zó verdrietig over iets te zijn?
Zeg je iets uit emotie en kun je daar vervolgens drie dagen later nog met wat schaamte aan terug denken over hoe stom dat was?

Ik noem maar wat…

In de praktijk zijn we in de Westerse wereld meestal niet echt super comfortabel met gevoelens. 

Maar, gevoelige kinderen voelen het haarfijn aan wat jij voelt. Of je dat nu leuk vindt of niet 🙂
Waarschijnlijk heb je dat al eens gemerkt.

Tip 1: Wees eerlijk en volwassen

In plaats van gevoelens onderdrukken of ontkennen, kun je ze benoemen.

Eerlijk en volwassen zijn over je eigen gevoelens betekent niet dat je ze bij je kind neerlegt of je gevoelens op een emotionele manier uit naar je kinderen.

Het betekent dat je ze rustig en volwassen benoemd.

Je wilt geen emotionele steun zoeken bij je kind – dat is niet hun taak.
Of boos uitbarsten tegen ze.
Dat is je gevoel bij iemand anders neerleggen. 

Je wilt ook niet je kind verantwoordelijk maken voor jouw gevoelens.
Dat is manipulatie: “Als je nu niet luistert dan wordt mama verdrietig.”

Maar je kind weet het wanneer jij emotioneel bent. En daar eerlijk en volwassen over zijn zorgt er voor dat je kind zich er geen zorgen over gaat maken. 

In plaats van boos schreeuwen naar je kind, kun je bijvoorbeeld rustig en volwassen benoemen: Ik voel me gefrustreerd. ik ga even rustig worden in mijn slaapkamer.

Als je een baaldag hebt kun je dan rustig en volwassen benoemen: Ik heb vandaag een baaldag. Soms heb je dat. Ik ga even extra lief voor mezelf zijn en lekker in bad. 

Het bijkomende voordeel als je het op deze benoemd is dat je bovendien moduleert aan je kind hoe jij met jouw gevoelens omgaat.

De boodschap die je kind krijgt is:
Iedereen is wel eens boos, iedereen is wel eens verdrietig. Dat is normaal. Dat is ok. En dit is hoe ik daar zelf mee omga.

2. Gevoelens bij kinderen proberen te sussen

“Stil maar, niet huilen!”
“Hey, niet zo boos doen!”
“Nou, niet zo aanstellen!”
“Ahwww liefie, daar hoef je toch niet om te huilen?”

Lief bedoeld of wat minder lief verwoord… volwassenen hebben vaak de neiging om gevoelens bij kinderen te willen sussen.

We zijn vaak niet comfortabel met onze eigen gevoelens, en dat maakt het lastiger om comfortabel te zijn met de gevoelens van kinderen

Of het is gewoon super pijnlijk om je kind verdrietig te zijn, en dat is oncomfortabel voor ons dus we willen het oplossen, fixen, stoppen

Of boosheid triggert ons. We zijn moe, gefrustreerd en voor je het weet schiet het eruit: “Nou, doe niet zo boos!”

Maar, lief bedoeld of uit frustratie, wat is onbewust de boodschap als je zoiets tegen je kind zegt, als: “Ahhww, daar hoef je toch niet om te huilen?” Of: “Stil maar, zo erg is het niet.”

Dit is de onbewust boodschap die je kind daarvan meekrijgt:

Mijn gevoel is niet oké
Mijn gevoel mag er niet zijn
Er is iets mis met mijn gevoel
Dat gevoel moet stoppen / ik moet het wegdrukken

Gevoelens kun je niet controleren.

Je hebt absoluut 0 controle of er een gevoel omhoog komt.

Wat je er mee doet, dat kun je (leren) kiezen.

Maar je kunt niet besluiten dat er geen boosheid omhoog komt of dat je geen jaloezie voelt!

Als je heel hard werkt aan jezelf onderdrukken, dan kun je wel zo het contact met jezelf en je gevoel kwijt raken dat je nauwelijks nog iets voelt. Dat kan. Maar ik adviseer dat niet perse…

Het kost namelijk veel energie en leidt uiteindelijk tot depressie of burn-out.

En met jezelf en je gevoel onderdruk je ook je passie, je plezier, je creativiteit, je liefde. 
Zonde!

Dus wat kun je wel doen?

Tip 2: Erken gevoelens en geef ze ruimte

Ik zeg graag dat gevoelens alleen maar gehoord willen worden.

Hoe harder ze je negeert, hoe harder ze gaan schreeuwen.

In plaats van gevoelens te sussen, kun je ze erkennen.

De voordelen daarvan zijn dat als een gevoel ruimte krijgt en er mag zijn, dat een kind dat gevoel ook snel weer los kan laten.

En bijkomende voordeel is dat door gevoelens te benoemen en accepteren, je kind ook een gezonde relatie met z’n gevoelens kan ontwikkelen. Zelf zijn of haar eigen gevoelens kan gaan herkennen, benoemen en accepteren dat ze er zijn. 

Gevoelens erkennen is eigenlijk heel simpel.

Je benoemt het gevoel, en je accepteert het volledig, precies zoals het is.

“Wow, jij bent boos”
“Ik begrijp dat je angst voelt”
“Het is ok als je je teleurgesteld voelt” 

“Het lijkt alsof een beetje verdrietig bent”

Een gevoel erkennen betekent niet dat je er iets mee hoeft te doen!
Het gaat niet over gedrag, het gaat alleen over het gevoel.

Jij hoeft de boosheid of het verdriet niet op te lossen.
Jij hoeft niet nu toch ‘ja’ te zeggen, omdat je kind boos werd toen je ‘nee’ zei.

Je benoemt en accepteert het gevoel gewoon. Je geeft het ruimte. Het mag er zijn.

3. Negatieve reacties op gevoelens

Soms zo ontzettend begrijpelijk maar ook zo vervelend voor een gevoelig kind.

Je kind ervaart een sterke emotie, bijvoorbeeld heftige boosheid.. en iemand verliest z’n geduld en schreeuwt tegen het kind.

Je kind moet enorm huilen.. en iemand snauwt: “Nou houd het nog een keer op!”

Of je kind is enorm boos en heeft nog niet geleerd om dat op andere manieren te uiten of kan daar nog geen controle vinden over het gedrag: en slaat een ander kindje.

Slaan mag natuurlijk niet, dus meestal volgt daar een boze reactie op. Van een ouder of op school.

Die reactie gaat over het gedrag: slaan.

Maar een kind merkt vooral: elke keer als ik boos word kom ik in de problemen. Worden mensen boos op mij. Voel ik me afgewezen. Ik haat mijn boosheid. Ik haat mijn gevoel. 

Helaas zie ik dit heel veel bij hoogsensitieve kinderen, vooral met een sterke wil. Dat ze hun eigen gevoel gaan afwijzen. Zich niet meer goed voelen met hun eigen gevoelens. En het maakt hun uitdagingen alleen maar groter. 

Een negatieve reactie op het voelen van gevoelens komt bij sensitieve kinderen enorm hard binnen.

Ze zijn niet met opzet gevoelig. Ze hebben zelf ook geen controle over hun gevoelens.
Wel over hun gedrag. Of in ieder geval, dát kun je ze leren.

Maar kinderen kunnen er niks aan doen dat grote gevoelens soms omhoog komen. 

Door negatieve reacties uit de omgeving krijgen kinderen soms zelf een hekel aan hun gevoelens. Gaan ze gevoelens onderdrukken wat tot veel meer problemen leidt. Of voelen ze zich niet meer veilig in hun eigen binnenwereld tussen al die sterke gevoelens. 

Tip 3: Blijf zelf rustig & Help je kind omgaan met grote gevoelens

Help je kind omgaan met grote gevoelens door zelf rustig te blijven. 

Als jij moeite hebt met de grote gevoelens van je kind of je geduld verliest en dan is het een goed idee om zelf met je gevoelens aan de slag te gaan 🙂

(Als je daar wat hulp bij kunt gebruiken dan is de balans cursus voor gevoelige ouders allicht iets voor jou)

Help je kind omgaan met grote gevoelens door ze te erkennen en te accepteren. Zoals we eerder al bespraken.

En, je kunt je kind helpen omgaan met grote gevoelens door – op een ander moment, als iedereen rustig is, je kind te leren hoe het zijn eigen lichaam en gevoelens tot rust kan brengen.

Bijvoorbeeld door tot 10 te tellen, diep adem te halen in je buik of even weg te lopen. 

Omgaan met gevoelens, je gedrag controleren als je emotioneel bent, op een rustige manier je gevoelens communiceren – dat zijn vaardigheden.

Vaardigheden moet je leren en oefenen.

Net als lopen, praten, schrijven, rekenen en voetballen 🙂

Je kunt zelf dus een grote rol spelen in dat je kind een fijne relaties heeft met zijn of haar gevoelens en binnenwereld.

Heb geduld met je kind – en met jezelf – en leer je kind hoe gevoelens werken en hoe je daar op een fijne en gezond manier mee om kunt gaan.

---

Wil je graag dat jouw kind op een gezonde manier met gevoelens omgaat?

Zodat je kind een fijne relatie heeft met zijn of haar gevoelens, zich veilig voelt in z’n binnenwereld en meer rust, balans & harmonie in zichzelf voelt?

In het FreeHappyKids Programma vind je talloze oefeningen en tools waarmee je kind dat leert.

Van heftige of lange emotionele buien naar rust en balans

Van weerstand, steeds aandacht vragen of op je knopjes drukken naar zachtheid en meer spontane lieve momentjes

Van angst, perfectionisme of onzekerheid naar zelfvertrouwen en liefde voor jezelf

Het helpt je kind spanning en vervelende gevoelens structureel beter los te laten, meer te ontspannen en sneller en dieper te slapen

Laat je kind op speelse wijze ontdekken hoe gevoeligheid werkt en de belangrijke vaardigheden om met je gevoeligheid in balans te zijn, en te blijven – ook als de buitenwereld druk is of bijvoorbeeld op school.

Wil je meer rust, balans & zelfvertrouwen voor je hoogsensitieve kind?

=>> klik hier voor het FreeHappyKids-programma (6-12 jaar)

De meest effectieve manier om een sensitief kind te leren omgaan met gevoeligheid: met prikkels, spanning, lastige gevoelens en uitdagende situaties.

En voor de kleintjes:

FreeHappyKids JUNIOR   t/m 5 jaar

Als jouw kind gevoelig is, dan herken je waarschijnlijk dat je kind soms ‘overprikkeld’ is.

Het is een drukke dag geweest, op school, een uitje, op visite… en je kind is gewoon op en vol.

Emotioneel, soms een uitbarsting, kort lontje, moeite met tot rust komen of inslapen.

Gewoon erg gespannen en moet dan bijkomen.

Dat kan er voor elk individueel kind een beetje anders uitzien, maar ik gok dat ik je niks nieuws vertel 🙂

Hier is een afbeelding wat dat laat zien:

 

Prikkels is alle input, informatie en sensaties uit de buitenwereld en je binnenwereld.

Geluid, licht, beweging, temperatuur, gevoelens van anderen, verwachtingen
En je eigen gevoelens en gedachten van binnen

Gevoelige kinderen ervaren en verwerken prikkels veel intenser dan gemiddeld.

Hoogsensitieve kinderen voelen meer en dieper. 

Overprikkeling en spanning is een bekende uitdaging bij gevoelige kinderen

Je ziet dat soms al bij baby’s en peuters: Na een drukke dag spugen, twee dagen van slag zijn, moeite met inslapen, dutje lukt niet, meer emotioneel en onrustig.

Op school zie je dat soms als moeite met concentreren, terugtrekken of juist uitbarsten, prikkelbaar, angstig of de bekende uitbarsting later als ze thuiskomen. 

Lang veel prikkels leidt tot veel spanning:

• Moeit met tot rust komen, moeite met inslapen, piekeren
• Snel aangebrand, kort lontje, snel emotioneel
• Angst, perfectionisme, faalangst, onzekerheid
• Moeite met concentreren en niet vooruit te branden
• Tics of fysieke klachten als hoofdpijn, buikpijn, verstopping zonder duidelijke aanleiding

Er zijn 3 stappen om je kind te helpen tot rust te komen

1. Minder prikkels in de omgeving
2. Beter omgaan met prikkels in het moment
3. Prikkels sneller en makkelijker los te laten

En gelukkig kun jij daar als ouder goed bij helpen.

In dit artikel beschrijf ik de 3 stappen en geef ik je tips voor elke stap.

1. Minder prikkels in de omgeving

Thuis

De bekende Nederlandse: Rust, Reinheid & Regelmaat werkt erg goed voor gevoelige kinderen.

Soms zijn er gewoon drukke dagen. En soms is dat ook gewoon hartstikke leuk en belangrijk. Maar het is goed om regelmatig rust momenten in te plannen. Gedurende de dag, en/of bepaalde dagen in de week. 

Voor gevoelige kinderen is het heel fijn als je regelmatig dagen, of momenten hebt waarin helemaal niets hoeft. Waarin het rustig is en er niks van ze gevraagd wordt.

Structuur werkt ook erg goed. Als je vaste ritmes en routines hebt dan helpt dat.

Voorspelbaarheid kun je vergroten door kinderen van te voren te vertellen wat er gaat gebeuren, wat ze kunnen verwachten, en wat er van hen verwacht wordt.

Bijvoorbeeld:
“We gaan straks op visite bij oma en opa. Er zijn veel mensen dus er is veel geluid. Je mag je koptelefoon meenemen als je wilt. En als het even te druk is voor je dan kun je bij me komen en kunnen we samen even een korte wandeling maken buiten.”

Voorspelbaarheid kun je ook vergroten met een planbord. Een weekplanner waar – met plaatjes – op staat waar je bent en wat je moet doen op elk moment.

Een goede aanwijzing of je kind extra baat kan hebben bij een planbord is als je kind regelmatig vragen stelt als:
“Wat gaan we ook alweer doen?”
“Wanneer gaan we ook alweer…?”

De wereld is vaak overweldigend voor gevoelige kinderen, vooral op jonge leeftijd. Dus structuur en voorspelbaarheid geeft ze meer grip en rust. 

Op school

Op school wordt dat al ietsje lastiger. Gelukkig zijn er tegenwoordig al heel veel scholen waar ze best een beetje ruimte willen maken of kleine aanpassingen voor een sensitief kind. En als ze dat bij jou op school nog niet doen, dan kun je het altijd eens aankaarten.

Op veel scholen mogen kinderen bijvoorbeeld noise-cancelling headphones dragen. Soms zijn ze al op school, of je kunt een eigen meegeven.

Soms mogen kinderen die aanvoelen dat het te druk wordt even buiten een rondje rennen, of juist even rustig op de gang een boekje lezen.

Een plekje voor in de klas of bij een muur is rustiger dan in het midden omringt door kinderen. 

Prikkels thuis worden soms ook (onbedoeld) veroorzaakt door ouders 

* Stemverheffen, straffen of mopperen is enorm intens voor deze kinderen en kan ontzettend hard binnenkomen. Ook als we het helemaal niet zo bedoelen. 

* Als je steeds moet herhalen en drammen (ook al is dat -of lijkt dat- de enige manier om iets gedaan te krijgen), dan is dat erg prikkelend.

* Er zijn een aantal goedbedoelde maar onhandige gewoontes die ik ‘bubbel springen’ noem. Ze zijn prikkelend voor kinderen en als je kind een sterke wil heeft leveren ze heel snel weerstand op. Ook als je het juist goed bedoeld!

=> In deze video over ‘Wat niet werkt’ leg ik dat uit

* Een kind kan moeite hebben om met conflicten om te gaan met broertjes of zusjes. Het kan handig zijn om je kind conflict resolutie vaardigheden te leren en communicatie vaardigheden om geweldloos – en meer effectief – te communiceren. 

Het is altijd de moeite waard om ook even naar jezelf te kijken en naar je eigen gewoontes. 

Spanning overnemen van ouders

Gevoelige kinderen nemen ook snel spanning en gevoelens over van anderen in hun omgeving. Vooral van ouders. Misschien is het je bijvoorbeeld wel eens opgevallen dat als jij je gestresst voelt, je kind opeens ook emotioneel wordt of minder mee wil werken. Of als jij niet lekker in je vel zit, je kind opeens moeite heeft met inslapen. 

Het helpt om je daar regelmatig van bewust te zijn en jezelf ook tot rust te brengen en terug bij jezelf te komen. 

Daar hoef je niet uren voor te mediteren of een weekje voor naar Hawaii 😉
Een paar keer per dag even 2 minuten diep en rustig ademen, je aandacht terugbrengen naar je lichaam, naar je buik, je voeten voelen op de grond… Dat maakt al een enorm verschil.

2. Beter omgaan met prikkels, minder prikkels binnen laten komen

Gevoelig zijn voor prikkels uit de omgeving en voor gevoelens van anderen om je heen, betekent niet dat je gespannen of overprikkeld hoeft te worden.

Als je leert om op een gezonde manier met prikkels en spanning om te gaan, dan hoe je ook als je super gevoelig bent, niet overprikkeld te raken.

Als jij als gevoelig kind, aanwezig bent in jezelf, en jezelf opvult met je eigen energie dan komen prikkels veel minder binnen. 

In de masterclass hebben we het uitgebreid gehad over gronden.
Mocht je die gemist hebben dan kun je de masterclass hier terugkijken

Als je als gevoelig kind niet ‘aanwezig’ bent in je lichaam, maar meer in je hoofd, dan stroom je makkelijker vol met prikkels. 

Of als jij continu overal en nergens bent met je aandacht, en overal om je heen aan het voelen bent, dan voel je én veel meer prikkels om je heen, en er is een vacuüm dat makkelijk volloopt met al die prikkels. 

Als jij dicht bij jezelf bent, als je jezelf voelt, als je aanwezig bent in je lichaam – dan kunnen prikkels niet zo makkelijk binnen komen.

Het grote misvatting die ik veel tegenkom is dat mensen een ‘ei’ om zich heen visualiseren als bescherming tegen prikkels. Maar als dat ‘ei’ niet goed gevuld is van binnen dan stroomt het nog steeds gewoon vol met prikkels. Die ‘vulling’ dat komt van binnen. 

Ik realiseer me dat dit allicht een wat cryptische omschrijving is, maar dit is de beste manier waarop ik het uit kan leggen 🙂

Als je dicht bij jezelf bent..

Als je goed gegrond bent in je lichaam..

Als je een goed contact hebt met je binnenwereld, met je gevoel..
Als je je veilig voelt in jezelf..

… dan komen prikkels veel minder binnen en heb je er veel minder last van.
Bovendien voel je je dan ook veel veiliger en rustiger. 

In het FreeHappyKids programma is dat precies wat kinderen met speelse oefeningen leren te doen. Daarom werkt het zo goed.

De uitdaging met gevoelige kinderen is dat ze zo veel voelen, dat ze soms niet meer willen voelen, of zich niet helemaal veilig voelen in hun binnenwereld.

En dan zie je dat kinderen of meer in hun hoofd gaan zitten: piekeren, zorgen, angsten.
Of dat ze heel sterk naar buiten reageren zodra ze iets voelen: boze uitbarstingen, kort lontje.

Ze zijn dan een beetje die innerlijke rust en veiligheid kwijt.
Ze zijn niet goed aanwezig in hun lichaam en verbonden met hun binnenwereld en gevoel.
En daardoor komen nieuwe prikkels dus juist weer meer binnen. 

Je kunt af en toe thuis samen oefenen zodat je kind ook grondende oefeningen op school kan gebruiken. 
Even je voeten over de grond bewegen, even je aandacht in je lichaam brengen. Even je adem in je buik voelen.
Regelmatig zulke momentjes inbouwen maken al een groot verschil.

 

3. Prikkels weer loslaten

Als je een drukke dag hebt gehad, veel gevoelens en prikkels hebt gevoeld en opgenomen. Hoe kom je dan weer tot rust?

Hoe help je je kind weer tot rust komen en prikkels loslaten?

Soms komt het er gewoon uit. Allicht herken je die ervaring. Het is een drukke dag geweest en thuis ontploft de bom opeens. Een hele kleine aanleiding, leidt tot een heftige uitbarsting of een huilbui. 

Hoewel dat niet echt een fijne ervaring is, voor ons als ouders of voor ons kind, soms moet alles er gewoon even uit. Als er te veel prikkels zijn geweest, en er zijn te veel prikkels binnen gekomen, dan moet dat er weer uit.

Op zulke momenten kun je het beste iedereen veilig houden – dat betekent soms je kind even meenemen naar een rustige omgeving – en de bui afwachten.

Als een kind eenmaal overstuur is, of het spannings-stoplicht van je kind is ‘rood’ – dan kan je kind nauwelijks luisteren, niks leren en niet of met moeite controle uitoefenen over het gedrag.

Bij sommige kinderen komen de prikkels er niet uit in een emotionele of heftige bui. Sommige kinderen sluiten zich af, trekken zich terug. Of de spanning uit zich in pieker gedachten en angst. Moeite met inslapen omdat er te veel onrust in het systeem is.

Het is hoe dan ook belangrijk om die prikkels en spanning weer los te laten. 

Het liefst vóórdat er een heftige bui komt of je kind ligt te piekeren in bed.

Beweging is een goede manier om spanning en prikkels los te laten. Vooral als je kind druk is. Trampolines zijn fantastisch, rondje rennen, springen…

Water werkt enorm goed. Onder de douche, in bad of zwemmen…

Een veilige rustige omgeving creëren waar je kind tot rust kan komen. Lekker tegen je aan geknuffeld een boekje lezen bijvoorbeeld.

Wat het beste werkt voor jouw kind is een kwestie van uitproberen. Sommige kinderen worden juist extra druk van meer bewegen, of vinden douchen erg prikkelend. 

In het ideale geval leert je kind zelf ook hoe het spanning kan herkennen en zelf kan loslaten.

Je kunt je kind leren om zichzelf tot rust te brengen. Om spanning los te laten. Maar doe dat het liefst op een moment dat je kind rustig en ontspannen is. Kinderen leren het beste nieuwe dingen als ze ‘groen’ zijn. 

Je kind regelmatig helpen even tot rust te komen en de aandacht ook even naar binnen te brengen. Een paar keer diep en rustig adem halen helpt al.

Je kunt daar al jong en heel speels mee beginnen. Een simpele oefening is bijvoorbeeld samen je buik zo groot mogelijk maken op een inademing… en dan helemaal ontspannen als pudding in elkaar zakken op een uitademing.  

Je kunt samen met je kind je voorstellen dat je fijne dingen inademt, bijvoorbeeld liefde.. en spanning of ‘stomme dingen’ uitademt. 

Hoe vaker je kind bewust zichzelf tot rust brengt, hoe makkelijker dat gaat in de toekomst. 

Je kunt het zien als een spier die je kunt trainen: Hoe vaker je push ups doet, hoe makkelijker het wordt om een push up te doen. Hoe vaker je bewust je lichaam en gevoelens tot rust brengt, hoe makkelijker en sneller het gaat.

---

Meer ondersteuning om je kind te helpen omgaan met prikkels en spanning vind je in het FreeHappyKids-Programma. 

Met de FreeHappyKids Methode:

• Leren kinderen met speelse oefeningen en tools beter omgaan met prikkels in het moment, zodat niet alles meer zo heftig binnenkomt.
• Ook hoe ze prikkels en spanning makkelijk weer loslaten.
• En hun lichaam en gevoelens weer tot rust kunnen brengen.
• Kinderen (en ouders) ontdekken hoe hun eigen stoplicht werkt. Zodat ze zelf herkennen wanneer ze ‘oranje’ worden (de spanning oploopt), wat ze dan zelf kunnen doen, hoe ouders kunnen helpen, enzovoorts.

“Sinds we begonnen zijn houdt onze dochter het veel beter vol op school en ze huilt niet meer als ze naar school gaat. In het begin wilde onze dochter niet luisteren, maar sinds een aantal weken luistert ze elke avond voor het slapengaan haar favoriete tools. Ze zegt zelf dat het hierdoor komt dat ze beter met alles kan omgaan. Daar zijn wij ook heel erg blij mee!”

Lees hier alles over de FreeHappyKids-Methode

Vragen die ik vaak krijg over het opvoeden van kinderen, gaan over het gebruiken van straf of consequenties:

• Want wat is er precies mis met straf?
• Moet onacceptabel gedrag niet gevolgen hebben voor een kind?
• En moeten kinderen niet gewoon leren van hun fouten?
• Wat is nou het verschil tussen straf en consequenties?

Deze vragen beantwoord ik in deze video!

(Deze video komt uit de cursus Hoogsensitief Opvoeden)

Consequenties gebruiken

In plaats van straf kun je veel beter natuurlijke of logische consequenties gebruiken. 

Natuurlijke of logische consequenties zijn een logisch gevolg van het gedrag van je kind, en helpt je kind in de toekomst andere keuzes te maken. Kinderen leren er veel meer van omdat er een duidelijke oorzaak en gevolg relatie is. 

Natuurlijke consequenties

Een natuurlijke consequentie is het natuurlijke gevolg van gedrag. Zonder dat je als ouder daar een rol in speelt. Het is wat er gebeurd als je je kind niet ‘red’ van de gevolgen van een minder handige keuze.

Als je in de regen staat, wordt je nat. 
Als je niet eet, krijg je honger. 
Als je je jas vergeet, krijg je het koud. 

Dit is een voorbeeld:

Stel je kind vergeet regelmatig z’n broodjes mee te nemen voor school. En jij moet hem daar de hele ochtend aan herinneren, er achteraan rennen of zelfs naar school rijden om de broodjes af te leveren. 

Een natuurlijke consequentie van je lunch vergeten, is dat je honger krijgt. 

Bij consequenties is het belangrijk dat je ze van te voren communiceert. Dus je zou kunnen zeggen: Ik heb er alle vertrouwen in dat je zelf aan je broodjes kunt denken. Vanaf nu ga ik niet meer naar school rijden als je je broodjes vergeten bent. 

Logische consequenties

Een logische consequentie is een die je zelf bedacht hebt als ouder. Voor wanneer natuurlijke consequenties niet beschikbaar zijn of te gevaarlijk:

Te gevaarlijk is bijvoorbeeld de natuurlijke consequentie van een hete pan op het vuur aanraken, of zonder kijken de straat over steken, of je medicijnen niet innemen. 

Of als een natuurlijke consequentie zo lang duurt dat je kind er nu niks van leert:

Het duurt bijvoorbeeld heel lang voordat je gaatjes krijgt als je je tanden niet poetst. Dus daar leert je kind nu niets van. 

Een logische consequentie moet wel een relatie hebben met het gedrag. Zodat het voor kinderen een logisch oorzaak en gevolg is. 

Dit is een voorbeeld:

De natuurlijke consequentie van te laat naar bed gaan is dat je de volgende dag moe bent. Maar dat werkt voor veel kinderen niet goed genoeg 😉

Stel dat bedtijd 9 uur is. Maar je kind treuzelt altijd enorm en je moet er steeds achteraan zitten: “Poets je tanden! Niet vergeten naar de WC te gaan. Kom op, even doorwerken!” Vervelend en vermoeiend – voor jou en je kind. 

Een logische consequentie hier zou kunnen zijn: 

“Je kunt er voor kiezen om om 9 uur in bed te liggen – met gepoetste tanden en naar de WC geweest of je gaat morgen een half uur eerder naar bed.”

Genoeg slaap en op tijd in bed liggen is belangrijk dus als je er voor kiest om dat niet te doen dan is het een logisch gevolg dat we daar eerder mee moeten beginnen. 

Natuurlijke en logische consequenties werken vooral goed bij herhalend gedrag. 

En het is belangrijk dat je ze respectvol communiceert. Kinderen voelen zich vaak al slecht of schamen zich als ze een foutje hebben gemaakt. 

Als jij vervolgens zegt: “Ik zei toch dat je het koud zou krijgen zonder jas!” 
Of: “Eigen schuld dikke bult, moest je gister maar op tijd in bed liggen.”

Dan voelt een kind zich nog slechter, boos of verdrietig, en richt zich dat tegen jou. In plaats van dat ze zich veilig en gesteund voelen om zelf keuzes te maken en soms foutjes te maken. 

Het is ook belangrijk dat je consequenties van te voren communiceert. Op die manier geef je je kind een keuze: 

Je kunt er voor kiezen om je binnen 5 minuten klaar te maken voor bed, of je kunt er voor kiezen om dat niet te doen. 
(en dan weet je kind al wat de consequentie daarvan is want dat had je van te voren gecommuniceerd).

Als de keuze en de consequentie duidelijk zijn, dan kun jij het loslaten en hoef je niet meer te zeuren of herhalen. Nu is het aan je kind om een keuze te maken: Je kind vertoont het gewenste gedrag of je voert – vriendelijk en rustig – de consequentie uit. 

De verantwoordelijkheid ligt bij je kind. Je kind leert zelf keuzes te maken, en wat de gevolgen van die keuzes zijn. 

Je geeft je kind positieve invloed over zijn of haar eigen leven (een van de twee belangrijkste emotionele behoeftes van kinderen) en helpt je kind zelfstandig te worden. 

Het is geen straf, je hoeft niet boos te worden, je kind maakt een keuze en die keuze heeft een consequentie. En als je vriendelijk, rustig en steunend blijft, dan leert je kind dat het de volgende keer waarschijnlijk toch liever de andere keuze maakt. 

Niet elke situatie is het beste op te lossen met een consequentie. 

Soms is er geen goede natuurlijke of logische consequentie beschikbaar.
Sommige kinderen zijn nog te jong om consequenties te overzien.
En soms werken andere methodes gewoon beter. 

En het is belangrijk om ook te kijken naar andere factoren:

• Wat wil je kind vertellen met zijn gedrag?
• Welke behoefte of motivatie zit er onder?
• Communiceer jij op een manier die weerstand oproept of die meewerken uitnodigt?  
• Heb jij onhandige gewoontes die onbedoeld ‘vervelend’ meer oproepen?

Als je de neiging hebt overal consequenties voor in te zetten, dan spelen er meestal andere factoren een rol. 

Maar, natuurlijke en logische consequenties zijn een goede tool om achter te hand te hebben bij herhalend gedrag. 

---

Wil je meer Hoogsensitief Opvoed-tools gebruiken?

Zodat:

• je kind zelf steeds meer positieve keuzes gaat maken,
• jij niet meer hoeft te zeuren, drammen of herhalen voor dat je kind luistert
• nooit meer hoeft te schreeuwen of straffen
• jullie emotionele connectie alleen maar sterker wordt
• en je kind opgroeit met zelfvertrouwen en zelfstandigheid

Dan is de cursus Hoogsensitief Opvoeden allicht iets voor jou.

In 8 modules met met meer dan 60 video’s vind je alles wat je nodig hebt voor het begeleiden van hoogsensitieve kinderen van 2,5 tot 16 jaar. 

Je kunt er hier alles over lezen:

>> Hoogsensitief Opvoeden

 

 

 

 

 

Of alleen als ik het tig keer herhaal….

Als ouder willen we natuurlijk graag dat als we iets zeggen, dat ons kind daar ook naar luistert. En dat als we iets van ons kind vragen, het dat ook gaat doen. 

En graag zonder dat we het tig hoeven te herhalen of mopperen of ons geduld verliezen.

In de praktijk… gaat dat soms ietsje anders 🙂

Vaak heeft dat hele logische oorzaken en is dat best simpel op te lossen. 

Hier zijn 4 oorzaken waardoor kinderen niet luisteren en tips:

1. Hoe communiceer jij?

Ik weet niet hoe het voor jou is, maar als ik ’s ochtends druk bezig ben dan heb ik nog wel eens de neiging om vanuit de keuken te roepen naar mijn zoon die in een andere kamer is. 

Ik weet heel goed dat dat niet zo handig is, maar ik vergeet het nog wel eens 🙂

Het probleem: Als je vaak iets tegen je kind zegt of roept, zonder eerst echt contact te maken.. dan gaan kinderen op den duur steeds minder goed luisteren. Je stem wordt achtergrond geluid 🙂

Bovendien kunnen gevoelige kinderen heel erg opgaan in waar ze mee bezig zijn, en hebben ze soms even tijd nodig om te schakelen naar actief luisteren.

Dus zelfs als je wel in dezelfde kamer bent, is het handig om altijd eerst echt contact te maken. Op dezelfde hoogte als je kind te komen en oogcontact te maken.

2. Ik tel tot 3!… Waarschuwen & Herhalen

Dit is een andere manier waarop we kinderen ‘trainen’ om ons te negeren.

“Ik tel tot 3!” Is een veelgebruikte manier om kinderen te laten luisteren en meewerken. En het lijkt ook te werken. Er gaat een beetje een dreiging vanuit. Nog 3 tellen en dan verlies ik mijn geduld of word ik boos ofzo.

Meestal zeggen we het al een beetje met stemverheffing om aan te geven dat we het nu echt menen!

Maar dat is het probleem: Als je je kind steeds waarschuwingen geeft, zelf steeds herhaalt of aangeeft dat je kind pas bij 3 hoeft te luisteren… dan leer je je kind dat het je tot die tijd gewoon kan negeren. 

Pas als jij je geduld verliest, je stem verheft of bij 3 bent… DAN hoeft je kind pas te luisteren. 

Dus als je wilt dat je kind in actie komt. Beter dan zeggen: Ik tel tot 3! – of waarschuwen en herhalen, kun je naar je kind toelopen, echt contact maken en zeggen: Kom, doe het nu maar. 

3. Ga je mee naar huis?

Nog een veel voorkomend voorbeeld waarmee je je eigen communicatie onduidelijk maakt. 

Soms als we iets willen van ons kind, dan formuleren we dat als een vraag.

Ga je mee naar huis?

Ben je klaar voor bed?

Ruim je je speelgoed even op?

Kom je vanavond om 10 uur thuis?

Het probleem: Je geeft je kind een keuze, maar eigenlijk is het helemaal geen keuze!

Als je je kind vraagt kom je om 10 uur thuis, dan denkt je puber: nou nee, liever niet.

Als je je peuter vraagt: Ga je mee naar huis? Dan denkt zo’n kind: Uhm nee ik ben veel te lekker aan het spelen. 

Het is verwarrend want een vraag impliceert dat je kind een keuze heeft. Een vraag voelt als een keuze. Maar dat is het helemaal niet.

Dat maakt je communicatie verwarrend en -helemaaal bij strong-willed kinderen, roept dat soms veel weerstand op.

Dus in plaats van een opdracht verwoorden als een vraag, kun je beter gewoon duidelijk zijn over je verwachting. We gaan nu naar huis. Ik verwacht je om 10 uur thuis vanavond. 

4. “Nee!” ~ Weerstand & Weigeren mee te werken

Deze oorzaak is wat uitgebreider maar komt ook veel voor.

In het kort komt het hier op neer. Elk kind heeft behoefte aan Autonomie. Aan invloed over zijn of haar leven. 

Kinderen hebben over het algemeen niet zo voor autonomie en invloed. Ouders bepalen wat ze eten, hoe laat ze naar bed gaan, op school bepaald juf alles…

Een kind wat te weinig autonomie voelt gaat die invloed op andere manieren proberen te zoeken.

Een hele goede manier om invloed te voelen over jezelf of over de situatie… is door niet mee te werken. Lekker niet te eten. Niet je schoenen aan te doen. Niet naar de WC te gaan. Niet naar bed gaan. 

Peuters doen dit veel. Kinderen met een sterke wil. Maar elk kind heeft die behoefte aan autonomie, en elk kind wat niet genoeg invloed voelt, gaat dat op andere manieren zoeken. 

In deze video leg ik dat wat uitgebreider uit:

De twee allerbelangrijkste emotionele behoeftes van je kind

 

Het kan makkelijker 🙂

Als je weet hoe je effectief kunt communiceren met je kind

Welke onhandige gewoontes je beter kunt vermijden

Wat de oorzaak is van ‘vervelend’ gedrag, zoals niet luisteren (en hoe je dat oplost)

En hoe je er voor zorgt dat je kind juist intrinsiek gemotiveerd is om te luisteren en mee te werken 

…Dan zul je verbaasd zijn hoe makkelijk en harmonieus het kan zijn 🙂

Met deze tips kom je hopelijk al een stuk verder!

---

Alles weten?

Deze tips komen uit de cursus Hoogsensitief opvoeden, voor hoogsensitieve en/of strong-willed kinderen. 

Als je alles wilt leren en meer over de cursus wilt lezen, dan kan dat hier.

Een hele natuurlijke en begrijpelijke gedachte is dat als je je kind veel prijst en complimentjes geeft, dat je kind daar dan zelfvertrouwen van krijgt:

“Goed gedaan!
Zie wel dat je het kan!
Ik ben zo trots op je!”

En de gedachte hierachter is dat prijzen en complimentjes zelfvertrouwen geven. 

Het idee is dat als je je kind maar vaak genoeg vertelt dat het slim is, of getalenteerd, of iets goed kan, dat ze dan ook zo over zichzelf gaan denken.

Je wilt graag dat je kind zelfvertrouwen heeft en positief over zichzelf denkt!

Maar wat onderzoek heeft aangetoond is dat veel prijzen en complimentjes geven… juist het tegenovergestelde effect heeft!

En eigenlijk is dat best wel logisch.

Bij prijzen en complimentjes ligt de focus op jouw mening, jouw oordeel ergens over. Het gaat vaak over het resultaat. Of over het kind zelf.

In plaats daarvan kun je beter aanmoediging gebruiken. 

De focus bij aanmoedigen ligt niet op jouw mening of het resultaat, maar op de activiteit, het proces, de eigen gevoelens van je kind over zichzelf.

Prijzen is een oordeel ergens over geven.

Aanmoedigen is een kind inspireren om iets in zichzelf te vinden, positieve gevoelens over zichzelf, moed om iets te doen, innerlijke motivatie, eigenwaarde. 

Dit is een voorbeeld:

Prijzen is: Wat een mooie tekening!
Dat is een oordeel over het resultaat, de tekening

Aanmoediging zou zijn: Wat heb jij lekker zitten tekenen! 
Dat gaat over de activiteit zelf, niet over het resultaat.

Stel dat je kind spontaan geholpen heeft met de was ophangen. 

Prijzen zou dan zijn: jij bent zo lief!
Aanmoediging: Wat lief dat je geholpen hebt met de was!

Prijzen gaat vaak over het kind zelf. JIJ bent lief.
Aanmoediging gaat over de activiteit: HELPEN met de was is lief.

Dit lijkt misschien een klein verschil en misschien vraag je je af waarom dit wat uitmaakt…

Prijzen is externe validatie. Het is goedkeuring en bevestiging die van buiten komt, van jou. Niet uit het kind zelf.

Externe validatie voelt ontzettend lekker! – maar je kunt het alleen van anderen krijgen.

Van prijzen worden kinderen meer gefocust op die externe validatie. Meer gefocust op de buitenwereld en op de goedkeuring en bevestiging van anderen. Terwijl zelfvertrouwen en eigenwaarde juist gaat over wat je zelf voelt en denkt over jezelf. 

Van prijzen worden kinderen dus meer gefocust op de buitenwereld, en wat ze krijgen: prijs, complimentjes, in plaats van dat ze zelf voelen.

In plaats van iets doen met innerlijke motivatie – omdat het goed voelt, of leuk is, of omdat het fijn voelt om bij te dragen verschuift het langzaam naar externe motivatie. 

Kinderen die veel prijs en complimentjes krijgen gaan steeds meer van die externe validatie zoeken. Bij de ouders en bij leraren:

Heb ik het goed gedaan mama???
Ben je trots op mij papa??
Vind je mijn tekening mooi??

Hoe meer je externe validatie geeft – dus prijzen en complimentjes – hoe meer een kind daar gefocust op raakt en steeds meer van wil. 

En uiteindelijk gaat dat ten koste van hun zelfvertrouwen. Ze zijn steeds minder gericht op wat ze zelf voelen en denken, en hebben dan steeds meer bevestiging van anderen nodig. 

Een kind wat zijn ouders graag wil pleasen en blij wil maken klinkt misschien goed. En wie wil er nou niet dat je ouders trots op je zijn?!

Maar je wil liever niet dat de focus meer is op jou dan op je kind zelf. Dat jou pleasen belangrijker is dan doen wat goed voelt voor jezelf. Dat jouw mening, goedkeuring en bevestiging belangrijker wordt voor je kind, dan die van je kind zelf. 

Als kinderen ouder worden dan blijft die please neiging en het anderen willen blij maken.

Dan blijft die mening van iemand anders belangrijker dan hun eigen mening en gevoel. Als een kind dat bij een ouder heeft, dan ook later bij vriendjes, partners, baas, collega’s

Als een kind erg afhankelijk wordt van externe validatie – dan kan dat later in de tienerjaren problemen opleveren. Als de druk van leeftijdsgenoten groot is om iets te doen, en ze meedoen omdat ze zo graag die externe validatie willen.

Zou je liever willen dat je kind gemotiveerd wordt door hoe het zelf over iets denkt, wat voor hem of haar zelf goed voelt, of door de mening van anderen? Van dat ene vriendje wat drugs wil proberen, of de romantische partner die misschien al ietsje verder is.

Van externe validatie, prijzen en complimentjes- worden kinderen steeds meer afhankelijk van de goedkeuring en bevestiging van anderen. 

Gevoelige kinderen zijn gevoeliger voor reacties van anderen, omdat ze alles zo diep voelen. Alles komt veel dieper binnen. Dus juist bij gevoelige kinderen is het enorm ondersteunend als je ze telkens weer terug kunt brengen naar hun eigen gevoel, hun eigen mening. In plaats van die van jou. 

Het is prima en logisch dat je trots bent op je kind.

En als dat er een keer uitfloept is dat ook echt geen ramp. MAAR, het is belangrijker dat je kind trots is op zichzelf.
Want daar hebben ze op de lange termijn veel meer aan. 

Prijzen en complimentjes kunnen faalangst en perfectionisme veroorzaken.

Er is veel onderzoek gedaan naar het effect van prijzen.
Dit onderzoek van Carol Dweck vind ik zelf erg interessant:

Bij een groep van 500 kinderen uit wat bij ons groep 6 is werd het effect van prijzen onderzocht. Elke leerling ging kleine opdrachten doen. De opdrachten waren vrij makkelijk zodat elk kind de opdrachtjes goed deed.

Bij de helft van de groep werden ze geprezen als ze het goed deden: wow, jij bent slim! Bij de andere groep werd gebruikt gemaakt van aanmoediging. “jij hebt hard gewerkt”

Jij bent slim, gaat over het kind zelf, dat is prijs.
Jij hebt hard gewerkt gaat over de inzet, dat is aanmoediging. 

Later kregen die kinderen zelf de keus. Een makkelijke opdracht, of een meer uitdagende, moeilijkere opdracht – en er werd bij verteld dat ze er wel veel van konden leren.

Het bleek dat de kinderen die prees kregen later eerder makkelijkere opdrachten uitkozen, omdat ze wilden voorkomen dat ze het fout deden.

Uit de groep die aanmoediging had gekregen bleek 90% van de leerlingen eerder voor meer uitdagende opdrachten te kiezen.

In de conclusie van het onderzoek schreef dokter dweck:
“Als je een kind prijst dat het slim is, dan leert het kind dat dat belangrijk is. Slim lijken en niet het risico lopen om fouten te maken.”

Prijzen en veel complimentjes geven dragen dus bij aan faalangst en perfectionisme.

Prijzen en complimentjes zijn niet slecht.

Je kunt het zien als snoep: Af en toe is lekker. Maar te veel is ongezond. 

Op de korte termijn voelen prijzen en complimentjes goed… maar op de lange termijn loop je het risico dat een kind gefocust wordt externe validatie en bevestiging van anderen nodig heeft om zich goed te voelen over zichzelf. 

Tips om je kind te helpen echte, innerlijke zelfvertrouwen te voelen vind je in dit artikel:

Hoe geef je je kind zelfvertrouwen ~ 6 tips

————————————

Je kind opvoeden met zelfvertrouwen?

In de nieuwe online cursus Hoogsensitief Opvoeden vind je bewezen strategieën om je kind positief op te voeden.

Die stap-voor-stap het zelfvertrouwen van je kind vergroten.

En, als je begint te merken hoe goed het werkt en je precies weet hoe je elke situatie het beste aan kunt pakken, ook jouw zelfvertrouwen als ouder 😉

In 8 modules met meer dan 60 video’s leer je alles wat je moet weten om kinderen van 2,5 tot 16 jaar positief, respectvol en harmonieus op te voeden.

>> Hoogsensitief Opvoeden

Je wil dat je kleuter graag zelf z’n jas en schoenen aantrekt en vlot de deur uit gaat Je wil graag dat je puber haar huiswerk maakt Je wil graag dat je kind de computer uitzet voor het eten, zonder protest, zeuren of tijdrekken Je wil niet dat je kind speelgoed door de kamer heen gooit Je wil niet dat je kind brutaal en verwend tegen je doet Je wil graag dat je kind op tijd in bed ligt (En dan ook graag zonder drama, zeuren, mopperen, omkopen, beloning of eeuwig herinneren) Kortom: we willen graag dat ons kind luistert en meewerkt. Maar hoe motiveer je je kind om dat te doen?

We willen graag dat ons kind luistert en meewerkt

(En dan ook graag zonder drama, zeuren, mopperen, omkopen of eeuwig herinneren) 

Maar hoe motiveer je je kind om dat te doen?

Een veel gebruikte opvoed-methode is straf voor ‘ongewenst’ gedrag en beloning voor ‘gewenst’ gedrag.

En hoewel dat soms, op de korte termijn, heel effectief kan zijn…krijg je op de lange termijn juist meer problemen…

Er bestaan een aantal hardnekkige misvattingen over motivatie. 

Bijvoorbeeld: Beloningen motiveren gewenst gedrag

Als je goed gedrag beloont, of je kind een beloning beloofd als hij of zij iets doet, dat dat een kind motiveert.

Maar, op de langere termijn, bereik je het tegenovergestelde:

Hoe meer je gebruik maakt van beloning, hoe minder motivatie een kind uiteindelijk heeft om iets te doen!

Beloningen worden vaak gebruikt in het leven van een kind:

• Een sticker als je je werkje af hebt op school
• Een snoepje als je op de wc gaat
• Je zakgeld als je het gras maait
• Geld voor goede cijfers op school

De achterliggende gedachte is, dat als je een kind beloond voor gedrag, het dat gedrag zal blijven doen in de toekomst. 

Maar, die theorie blijkt (helemaaaaal) niet te kloppen. 

Op de korte termijn kan het heel goed werken, en een kind doet wat je wil voor de beloning.

Maar op de lange termijn krijg je hier juist meer uitdagingen door. 

1. Ik heb er geen vertrouwen in

De boodschap die je je kind geeft als je ergens. Een beloning tegenover zet is: Ik heb er geen vertrouwen in dat jij… je best doet op school, of hulp aanbied, of bijdraagt aan ons huis & gezin of goed voor jezelf zorgt – als er geen beloning tegenover staat. 

2. Wat krijg ik ervoor?

Als je regelmatig beloningen gebruikt dan krijgt een kind een ‘wat krijg ik ervoor’ houding.

Als je je kind een beloning geeft omdat het z’n kamer opruimt,  of z’n best doet op school, of naar de wc gaat, dan denkt zo’n kind op den duur: als ik er niks voor krijg dan ga ik dat echt niet doen

3. Beloningen verliezen hun aantrekkelijkheid over tijd 

In het begin kan een snoepje, een sticker, een euro of 10 minuten schermtijd nog erg aantrekkelijk zijn voor je kind. Maar na een tijdje verliest het z’n aantrekkelijkheid en werkt het niet meer zo motiverend. En dan moet je de beloningen steeds groter maken..

4. Op de lange termijn verliezen kinderen hun Innerlijke motivatie

En dat is het grootste probleem. Innerlijke motivatie is dat een kind iets doet – omdat het dat zelf wil, omdat het goed voelt, omdat het goed voelt om bij te dragen, omdat het leuk is. 

5. Minder interesse in het gedrag wat je beloond

En het maakt een kind minder gemotiveerd in het gedrag wat je juist probeert te motiveren met een beloning.

Er is een heel interessant onderzoek hierover gedaan aan de Stanford universiteit.

Voor het onderzoek namen ze een groep kleuters die het allemaal leuk vonden om te tekenen. Ze splitsten de groep in 2en en lieten ze allemaal lekkere tekenen. Een groep kreeg een beloning, elke keer als ze een tekening af hadden. En dit is wat er gebeurde:

De kinderen die een beloning kregen voor tekenen werden minder geïnteresseerd in tekenen. Ze gingen 50% minder spontaan tekenen uit zichzelf. En de esthetische kwaliteit van hun tekeningen ging merkbaar achteruit. 

De beloning veranderde iets wat ze eerst leuk vonden om te doen, om gewoon te doen, in werk. Iets wat ze deden om iets anders te krijgen. Dus het was veel minder interessant geworden. 

Dat is het probleem met externe motivatie – zoals beloningen & complimentjes, dat verlaagt innerlijke motivatie. 

Dus je denkt dat je het goed doet en je kind stimuleert om iets te doen door het te belonen, maar het heeft op termijn juist het tegenovergestelde effect. 

Als er iets waarvoor je je kind nu een beloning geeft, dan wordt de innerlijke motivatie voor je kind om datgene te doen dus steeds minder. 

Als je kind nog jong is dan valt het vaak nog wel mee. 

Jonge kinderen hebben ontzettend veel innerlijke motivatie. Die doen de hele dag van alles gewoon omdat het goed voelt!

Ze proberen van alles. Ze helpen spontaan met de ramen lappen. Of vinden een steen op straat en geven die aan jou. 

Jonge kinderen doen dingen voor de lol, omdat het goed voelt, omdat het interessant lijkt, omdat het fijn voelt om te helpen, omdat het fijn voelt om te geven – en dat doen ze allemaal uit zichzelf, allemaal innerlijke motivatie.

Externe beloningen motiveren misschien op de korte termijn, maar alleen innerlijke motivatie is blijvend. 

Dus het plan is om dat bij jonge kinderen zo veel mogelijk te houden. En bij oudere kinderen dat te stimuleren of helpen terugvinden als ze het een beetje kwijt zijn.

In de cursus Hoogsensitief Opvoeden leer je tools, strategieën en stap-voor-stap aanpakplannen om dagelijks de innerlijke motivatie van je kind aan te spreken en te voeden.  

Wat kun je doen om Innerlijke Motivatie te vergroten?

Om te beginnen, stoppen met belonen 🙂 Het goede nieuws is dat je geen beloningen nodig hebt om gedrag te motiveren. 

Als je nu beloningen gebruikt en je wilt daar mee stoppen, dan wordt je kind daar waarschijnlijk niet zo blij van. 

Voordat je dingen gaat veranderen is het handig als de AA-balkjes van je kind goed opgeladen zijn. (Bekijk hier de video over de AA-balkjes van kinderen)

En dan kun je het bijvoorbeeld zo verpakken: 

“Je bent al zo groot geworden! Ik heb er alle vertrouwen in dat je nu … kunt doen, zonder beloningen.”

Laat je kind weten dat je er alle vertrouwen in hebt dat ze hun klusjes kunnen doen of meehelpen of lezen zonder een beloning nodig te hebben. 

Je kunt je kind een beetje gerust stellen dat het gewoon nog af en toe een snoepje mag, of een sticker, of zakgeld krijgt… maar gewoon omdat het leuk of lekker is en ze hoeven er niks voor te doen. 

Vergroot innerlijke motivatie met Aanmoediging

Er zijn veel manieren om de innerlijke motivatie van kinderen te stimuleren. Je kind meer autonomie, positieve invloed en zelfstandigheid geven bijvoorbeeld. En aanmoediging gebruiken in plaats van beloningen of prijzen / complimentjes geven werkt ook goed.

Aanmoediging helpt een kind om innerlijke motivatie te vinden en te versterken en om zich goed te voelen over zichzelf.  

Aanmoediging voelt als onvoorwaardelijke acceptatie om wie je bent, los van wat je doet.

De focus bij aanmoedigen ligt niet op jouw mening, maar op de eigen gevoelens van je kind over zichzelf.

Hier zijn wat voorbeelden:

Prijs: Ik ben zo trots op je! Aanmoediging: Je hebt hard gewerkt. Je bent vast trots op jezelf!

Prijs: Je bent zo slim! Aanmoediging: Het is je gelukt. Dat voelt vast goed. Hoe heb je het voor elkaar gekregen?

Prijs: Wat een mooie tekening! Aanmoediging: Jij hebt lekker zitten tekenen! Wat heb je gemaakt? Ik zie een bloem… Of: Wat vindt jij mooi aan je tekening?

Probeer meer te focussen op de moeite die je kind gedaan heeft, het proces, het gevoel van je kind, de bijdrage die je kind levert, het plezier wat je kind heeft of vraag naar details.

Je kunt het zo zien: als je een kind prijst, dan zet jij je kind in het zonnetje. Maar als jij weg gaat is de zon ook weg. Als je aanmoediging gebruikt, help je je kind zichzelf in het zonnetje te zetten. En dat is blijvend.

———————————

Je kind opvoeden met innerlijke motivatie & zelfvertrouwen?

In de nieuwe online cursus Hoogsensitief Opvoeden vind je bewezen strategieën om je kind positief op te voeden.

Die stap-voor-stap en dagelijks de innerlijke motivatie en het zelfvertrouwen van je kind vergroten. 

En, als je begint te merken hoe goed het werkt en je precies weet hoe je elke situatie het beste aan kunt pakken, ook jouw zelfvertrouwen als ouder 😉

In 8 modules met meer dan 60 video’s leer je alles wat je moet weten om kinderen van 2,5 tot 16 jaar positief, respectvol en harmonieus op te voeden.

>> Hoogsensitief Opvoeden

 

Hier zijn 3 belangrijke inzichten en tips voor het opvoeden van hoogsensitieve pubers:

1. Ook je puber heeft diepe, onbewuste basis-behoeftes 

Er zijn een aantal basis concepten en tools in de cursus die voor kinderen van alle leeftijd gelden.

Elk kind heeft bijvoorbeeld een sterke behoefte aan aandacht en autonomie.

Het gevoel: ‘Ik hoor erbij, Ik mag er zijn, ik heb invloed over mijn eigen leven, ik heb iets bij te dragen.’

Ook je nukkige puber wil diep van binnen graag voelen dat ze erbij hoort en gezien wordt, door jou. 

Dat is echt een diepe, onbewuste behoefte die ieder kind heeft – ook als ze zich daar niet bewust van zijn en dat niet aangeven of tonen met gedrag. 

Bij jonge kinderen is bijvoorbeeld de behoefte aan aandacht en de emotionele connectie met jou opladen, misschien iets makkelijker: samen spelen, boekje lezen, bouwen met de lego

Daar heeft je puber waarschijnlijk weinig zin in 😉

TIP: Je puber vindt het nog steeds fijn als je dagelijks even echte interesse toont en je volledige aandacht geeft. 

Aan wat je kind zelf belangrijk en interessant vindt. Zonder oordeel.

Dat kan bijvoorbeeld zijn dat ene nieuwe muziek nummer waar ze dol op zijn aan jou laten horen, samen die ene grappige YouTube of TikTok vlogger kijken, interesse tonen in de game die ze spelen, of samen gamen. 

2. Hoe meer je respectvol en empowerend communiceert – hoe minder weerstand

Een van de basisprincipes van de cursus is dat je zo veel mogelijk respectvol en ‘empowerend’ omgaat en communiceert met je kind

Er zijn heel veel ‘minder handige’ communicatie-gewoontes die weerstand oproepen in een kind.

VOORAL in een kind met een sterke wil of een puber. 

Een klein voorbeeld uit de cursus is bijvoorbeeld dat er verschillende mindsets zijn die je hebt als je communiceert. 

De ouder-mindset is: aansturen, opdrachten geven, herinneren of corrigeren.

“Vergeet je tas niet! 
Heb je je huiswerk al af? 
Tijd om je tanden te poetsen.
Ik had toch gezegd dat je je kamer op moest ruimen?
Leg je telefoon eens weg. 
Denk je wel aan je spreekbeurt?
Direct uit school thuis komen.
Voor de laatste keer, we gaan NU eten!”

Sta even stil bij de dagelijkse interacties die je met je puber hebt… 

Hoeveel ben je aan het aansturen, opdrachten geven of bezig je kind ergens aan te herinneren? 

Als meer dan 30% van je communicatie met je kind in die ‘ouder-mindset’ is, dan krijg je gegarandeerd weerstand van je puber

 Brutaal doen, je negeren, rollen met de ogen, diepe dramatische zuchten: “jaaahaaaaaa…” of gewoon helemaal niet luisteren.

Een goeie eerste tip is dus om je daarvan bewust te worden. 

Soms heb je de ouder-mindset nodig. Soms is iets gewoon een opdracht of afspraak, en soms moet je kind gewoon luisteren. Maar hoe minder je de ouder-mindset gebruikt, hoe effectiever het werkt wanneer je hem echt nodig hebt. 

De cursus zit vol met tools om respectvol en empowerend te communiceren met je kind.

Je leert ook stap-voor-stap aanpakken voor routines en gewoontes zodat óók je puber luistert, meewerkt en zijn eigen taken en klusjes doet. Zonder dat jij steeds hoeft te aansturen of herinneren 🙂

En er zijn veel tools, trucjes en tips hiervoor. Dit is een klein voorbeeldje:

TIP: In plaats van herinneren, stel een vraag

In plaats van je kind ergens aan herinneren: Vergeet je huiswerk niet!

Wat de onderliggende boodschap stuurt: ik heb er geen vertrouwen in dat jij zelf aan je huiswerk denkt

Kun je een vraag stellen: Wat is je plan voor je huiswerk?

Een vraag stellen is een andere mindset en focust het brein van je kind om een antwoord te zoeken, in plaats van met weerstand reageren op de zoveelste herinnering.

Regelmatig zal je kind nog helemaal geen plan hebben. Maar dat geeft ze de kans om er ter plekke een te bedenken 😉

Het geeft je kind de verantwoordelijkheid om een plan te maken, in plaats van dat het jouw taak is. En het geeft een kind een enorme boost van positieve invloed: zelf bedenken hoe het iets aan gaat pakken. 

3. Je puber heeft een enorme behoefte aan autonomie: dat is Win-Win

Pubers (en peuters) hebben nog veel meer dan in andere leeftijdsfases een enorme behoefte aan autonomie. 

In de cursus noemen we dat positieve invloed. Een kind wat niet genoeg positieve invloed voelt, gaat op negatieve manieren invloed proberen te krijgen. 

Bij pubers kan dat bijvoorbeeld zijn: 

Niet luisteren, niet doen wat jij zegt, op je knopjes drukken, grenzen opzoeken of oprekken, een reactie proberen uit te lokken, je zin doordrijven, drammen en zeuren, etc. 

Die extra grote behoefte aan autonomie is goed nieuws 🙂

Behoefte aan autonomie is behoefte aan zelfstandigheid, aan zelf verantwoordelijkheid hebben en zelf dingen doen – en alles waar jij de verantwoordelijkheid voor aan je kind geeft, hoe jij niet meer te doen, of je kind aan te herinneren!

Win-win voor de diepe basis-behoefte van je kind, en voor jou als ouder.

Dit is een voorbeeld van een tool uit de cursus hiervoor:

TIP: Besluit wat JIJ bereid bent te doen

Dit is een van mijn persoonlijke lievelingstools!
Het werkt super goed, geeft je kind veel zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en positieve invloed én het maakt je eigen leven een stuk makkelijker 🙂

In de cursus leer je in 9 stappen hoe je deze tool precies invoert, maar hier komt het op neer:

Besluit wat JIJ bereid bent om te doen, en vertel je kind dat van te voren. 

We nemen als voorbeeld de rondslingerende was in de kamer van je kind, die maar niet in de wasmand terecht komt… 

Dit is hoe deze tool dan uiteindelijk kan klinken:

“Ik doe de was op vrijdag.

Ik ben met liefde bereid om jouw was te doen, als het op vrijdag in de wasmand zit. 

Als je was op vrijdag niet in de wasmand zit dan moet je zelf zorgen voor schone kleding of een week wachten.”

Als je deze tool eenmaal ingevoerd hebt is het niet meer jouw zorg of verantwoordelijkheid dat de was van je kind in de wasmand terecht komt. 

Je kind heeft een keuze (dus zelf autonomie, invloed, verantwoordelijkheid!): 

Of ik gooi op tijd mijn was in de wasmand, of ik moet zelf wassen / een week wachten op schone kleding. 

———————

Dit zijn drie onderwerpen die o.a. in de cursus Hoogsensitief Opvoeden aan bod komen.

Voor alle belangrijke inzichten en tools leg ik uit met voorbeelden hoe je ze kunt gebruiken bij jonge kinderen of juist bij pubers.

Er zijn tools die juist voor oudere kinderen goed werken en er is een hele module speciaal gericht op tieners & pubers die specifiek ingaat op uitdagingen van die leeftijd, tools, strategieën en tips. 

Je kunt hier alles lezen over de cursus en je aanmelden als je dat wilt:

   >> Cursus Hoogsensitief Opvoeden

De ‘time-out’ wordt door veel ouders gebruikt. 

En zelfs nog steeds aangeraden door ‘opvoed-experts’

Een kind is ‘ondeugend’ of luistert niet, en moet dan 10 minuten op een stoeltje zitten in de gang of in een hoekje gaan staan afkoelen.

Maar werken die time-outs ook echt?

Leren kinderen ervan?
Gaan ze zich ‘beter’ gedragen?
Of zijn er betere alternatieven?

Niet zo lang geleden was het gebruikelijk om kinderen te slaan als ze niet luisterden. Een paar generaties terug was het nog heel normaal dat een meester je op school een tik op je vingers gaf met een liniaal.

Hoe je daar ook over denkt.. Ooit was dat heel normaal.

In plaats van fysieke straf, kwam toen de time out. Mensen kwamen erachter dat kinderen slaan schadelijk is voor kinderen – fysiek en emotioneel. 

Dus de time out was toen een betere oplossing. 

Maar… time outs zijn niet eigenlijk niet zo effectief.

Helemaaaal niet als jouw kind strong-willed is.

En op de lange termijn leveren ze vooral méér problemen op.

Time outs worden vaak een machtsstrijd

Jij wil dat je kind ergens gaat zitten en blijft zitten. Je kind probeert daar weg te komen. En dat leidt vooral tot meer frustratie en boosheid. Bij je kind en bij jou. Een strong-willed kind gaat dat testen en dan wordt het een wedstrijd om wie de power heeft.

Je kunt niet, of alleen met heel veel push en frustratie, een kind dwingen om iets te doen wat het niet wil. En de enige reactie die je kind daarop heeft is terugvechten. 

Het lost het probleem niet op

Stel je kind wil niet opruimen, en je bent gefrustreerd en je gebruikt dan een time out.. 

“Okay ik heb nu al drie keer gezegd dat je moet opruimen maar je doet het niet dus nu krijg je een time out…”
Dan is er nog steeds niks opgeruimd.

Kinderen leren er niks van

Zelfs als een kind wel blijft zitten in de time out, zijn ze echt niet aan het nadenken: okay, wat gebeurde hier, hoe zal ik dat in de toekomst anders doen? 

Daar moet je je kind bij helpen. Je moet een kind leren wat niet oke is, en welk gedrag of oplossing wel ok is. Hoe je met heftige gevoelens omgaat. Hoe je jezelf tot rust kan brengen. Hoe je kind de volgende keer iets anders zou kunnen aanpakken.

En dat gebeurd niet als je een kind een time out geeft. Bovendien leren kinderen sowieso niks als ze erg emotioneel of gespannen zijn. (>> Zo werkt het brein van je kind met emoties)

In plaats van zelf-reflectie wordt een kind boos

Op jou. En het Voelt als een enorme persoonlijke afwijzing.
‘Ik hoor er niet bij. Ik ben niet belangrijk. Ik heb geen invloed.’

En we weten dat dat gevoel alleen maar leidt tot meer vervelend gedrag.

Het gaat ook ten koste van de emotionele connectie met je kind en het vertrouwen van je kind – in jou en in zichzelf. Wat op de lange termijn alleen maar meer problemen op gaat leveren. 

Soms heeft je kind gewoon een pauze nodig. 

Vooral gevoelige kinderen. Als je merkt dat je kind ‘rood’ is dan moet je je kind soms gewoon even uit de situatie halen. Even naar een andere plek om bij te komen. 

Dat is geen straf. Het is gewoon even bijkomen. Dat kan in een andere kamer zijn, of als je op visite bent dan kun je samen even buiten een stukje wandelen. 

Sommige kinderen willen graag knuffelen, andere kinderen moet je absoluut met rust laten en niet aanraken als ze ‘rood’ zijn. 

Maar dat kun je dan vragen of benoemen: 

“Wil je een knuffel of zal ik je even met rust laten?” 
Of: “Ik laat je even tot rust komen. Ik ben hier als je me nodig hebt.”

En dan kun je in de buurt blijven en beschikbaar zijn of je kind even alleen laten als je kind dat fijner vindt. Zodat je kind rustig kan bijkomen zonder extra prikkels om zich heen. 

En als je kind tot rust gekomen is kun je o.a. bespreken wat er gebeurde, hoe het de volgende keer anders kan, en dat samen oefenen. 

Als je kind niet luistert of ‘vervelend’ is, dan zijn er veel betere methodes om daar mee om te gaan. 

In plaats van straf kun je bijvoorbeeld veel beter natuurlijke en logische consequenties gebruiken:

  >> Straffen werkt niet. Consequenties wel ~ Zo doe je dat.

En het is altijd een goed idee om te kijken waarom je kind ‘vervelend’ gedrag vertoont. 
In deze video vindt je de twee meest voorkomende, onderliggende oorzaken:

  >> [Video] Wat heeft je kind het meest van jou nodig?

---

Wil je Positieve Opvoed-tools leren?

En hoe je die kunt gebruiken zodat je geen time-outs of straf nodig hebt, en:

• je kind zelf steeds meer positieve keuzes gaat maken,
• meer zelfvertrouwen krijgt
• zelfstandig wordt en zelf verantwoordelijkheid neemt
• jij niet meer hoeft te zeuren, drammen of herhalen voor dat je kind luistert
• jullie emotionele connectie alleen maar sterker wordt

Dan is de cursus Hoogsensitief Opvoeden iets voor jou.

In 8 modules met met meer dan 60 video’s vind je alles wat je nodig hebt voor het positief begeleiden van kinderen van 2,5 tot 16 jaar. 

Je kunt er hier alles over lezen:

>> Cursus Hoogsensitief Opvoeden

Je wil je peuter op de WC krijgen
Je wil dat je kleuter graag zelf z’n jas en schoenen aantrekt en vlot de deur uit gaat
Je wil graag dat je puber haar huiswerk maakt
Je wil graag dat je kind zich beleefd gedraagt
Je wil niet dat je kind speelgoed door de kamer heen gooit
Je wil niet dat je kind brutaal en verwend tegen je doet
Je wil graag dat je kind op tijd in bed ligt

(En dan ook graag zonder drama, zeuren, mopperen, omkopen, beloning of eeuwig herinneren)

Kortom: we willen graag dat ons kind luistert en meewerkt.
Maar hoe motiveer je je kind om dat te doen?

Een veel gebruikte opvoed-methode is straf voor ‘ongewenst’ gedrag en beloning voor ‘gewenst’ gedrag.

En hoewel dat soms, op de korte termijn, heel effectief kan zijn…krijg je op de lange termijn juist meer problemen. 

In dit artikel kijken we naar straf, waarom het niet goed werkt en positieve alternatieven daarvoor. In een volgend artikel kijken we naar beloningen.

Dit is waarom straf niet goed werkt:

Een kind wat straf krijgt gaat echt niet zitten nadenken.

” Hmm, wat heb ik verkeerd gedaan hier?’ en hoe kan ik eenzelfde situatie de volgende keer anders aanpakken. Je kinderen helpen om hun eigen keuzes te maken, en te leren wat de gevolgen daarvan zijn. Maar daarvoor werken consequenties véél beter. 

Een kind wat straf krijgt voelt zich vooral boos, verdrietig, afgewezen.

En kinderen die zich niet goed voelen hebben juist vaker ‘vervelend’ gedrag. De boosheid richt zich dan ook meestal op jou. Dat gaat ten koste van jullie emotionele connectie.
En als een kind boos of emotioneel is, kan het sowieso niet iets nieuws leren.

Kinderen leren er niks van.

Stel je kind heeft een bui, gooit de blokken door de kamer en slaat een zusje… en dat kind krijgt daarom een time-out.
Daarvan leert een kind niet beter zijn emoties herkennen en beheersen.
Of hoe je iets goed kunt maken als je iemand pijn hebt gedaan.
Of wat het de volgende keer kan proberen te doen als hij weer zo boos is.
Je kind kan deze dingen heel goed leren en je kunt je kind daarbij helpen. Alleen heeft straf niet dat effect.

Vaak straffen we omdat we zelf boos zijn…

En dat is niet de beste manier om met boosheid om te gaan of een goed voorbeeld voor je kind 😉

Straf focust een kind op ‘straf voorkomen’

En ook als straf werkt, en kinderen wel het wenselijke gedrag laten zien dan is dat om straf te voorkomen.
Het gedrag heeft een externe motivatie: straf voorkomen.

Maar je wilt liever dat je kind zich uit zichzelf goed gedraagt omdat het goed voelt. Dat het ook positieve keuzes maakt als jij niet in de buurt bent om te straffen!

Betekent geen straf dat alles dan maar mag? 

…en dat er geen gevolgen zijn als je kind niet luistert of zich ‘misdraagt’?

Natuurlijk niet. 

Maar er zijn andere, meer effectieve en positieve manieren om je kind te motiveren.
Om je kind te helpen de volgende keer een andere keuze te maken.
Om je kind echt iets te leren.

In plaats van straf kun je daarom veel beter natuurlijke of logische consequenties gebruiken. 

Natuurlijke of logische consequenties zijn een logisch gevolg van het gedrag van je kind, en helpt je kind in de toekomst andere keuzes te maken. Kinderen leren er veel meer van omdat er een duidelijke oorzaak en gevolg relatie is. 

Natuurlijke consequenties

Een natuurlijke consequentie is het natuurlijke gevolg van gedrag. Zonder dat je als ouder daar een rol in speelt. Het is wat er gebeurd als je je kind niet ‘red’ van de gevolgen van een minder handige keuze.

Als je in de regen staat, wordt je nat. 
Als je niet eet, krijg je honger. 
Als je je jas vergeet, krijg je het koud. 

Dit is een voorbeeld:

Stel je kind vergeet regelmatig z’n broodjes mee te nemen voor school. En jij moet hem daar de hele ochtend aan herinneren, er achteraan rennen of zelfs naar school rijden om de broodjes af te leveren. 

Een natuurlijke consequentie van je lunch vergeten, is dat je honger krijgt. 

Bij consequenties is het belangrijk dat je ze van te voren communiceert. Dus je zou kunnen zeggen: Ik heb er alle vertrouwen in dat je zelf aan je broodjes kunt denken. Vanaf nu ga ik niet meer naar school rijden als je je broodjes vergeten bent. 

Logische consequenties

Een logische consequentie is een die je zelf bedacht hebt als ouder. Voor wanneer natuurlijke consequenties niet beschikbaar zijn of te gevaarlijk:

Te gevaarlijk is bijvoorbeeld de natuurlijke consequentie van een hete pan op het vuur aanraken, of zonder kijken de straat over steken, of je medicijnen niet innemen. 

Of als een natuurlijke consequentie zo lang duurt dat je kind er nu niks van leert:

Het duurt bijvoorbeeld heel lang voordat je gaatjes krijgt als je je tanden niet poetst. Dus daar leert je kind nu niets van. 

Een logische consequentie moet wel een relatie hebben met het gedrag. Zodat het voor kinderen een logisch oorzaak en gevolg is. 

Dit is een voorbeeld:

De natuurlijke consequentie van te laat naar bed gaan is dat je de volgende dag moe bent. Maar dat werkt voor veel kinderen niet goed genoeg 😉

Stel dat bedtijd 9 uur is. Maar je kind treuzelt altijd enorm en je moet er steeds achteraan zitten: “Poets je tanden! Niet vergeten naar de WC te gaan. Kom op, even doorwerken!” Vervelend en vermoeiend – voor jou en je kind. 

Een logische consequentie hier zou kunnen zijn: 

“Je kunt er voor kiezen om om 9 uur in bed te liggen – met gepoetste tanden en naar de WC geweest of je gaat morgen een half uur eerder naar bed.”

Genoeg slaap en op tijd in bed liggen is belangrijk dus als je er voor kiest om dat niet te doen dan is het een logisch gevolg dat we daar eerder mee moeten beginnen. 

Natuurlijke en logische consequenties werken vooral goed bij herhalend gedrag. 

En het is belangrijk dat je ze respectvol communiceert. Kinderen voelen zich vaak al slecht of schamen zich als ze een foutje hebben gemaakt. 

Als jij vervolgens zegt: “Ik zei toch dat je het koud zou krijgen zonder jas!” 
Of: “Eigen schuld dikke bult, moest je gister maar op tijd in bed liggen.”

Dan voelt een kind zich nog slechter, boos of verdrietig, en richt zich dat tegen jou. In plaats van dat ze zich veilig en gesteund voelen om zelf keuzes te maken en soms foutjes te maken. 

Het is ook belangrijk dat je consequenties van te voren communiceert. Op die manier geef je je kind een keuze: 

Je kunt er voor kiezen om je binnen 5 minuten klaar te maken voor bed, of je kunt er voor kiezen om dat niet te doen. 
(en dan weet je kind al wat de consequentie daarvan is want dat had je van te voren gecommuniceerd).

Als de keuze en de consequentie duidelijk zijn, dan kun jij het loslaten en hoef je niet meer te zeuren of herhalen. Nu is het aan je kind om een keuze te maken: Je kind vertoont het gewenste gedrag of je voert – vriendelijk en rustig – de consequentie uit. 

De verantwoordelijkheid ligt bij je kind. Je kind leert zelf keuzes te maken, en wat de gevolgen van die keuzes zijn. 

Je geeft je kind positieve invloed over zijn of haar eigen leven (een van de twee belangrijkste emotionele behoeftes van kinderen) en helpt je kind zelfstandig te worden. 

Het is geen straf, je hoeft niet boos te worden, je kind maakt een keuze en die keuze heeft een consequentie. En als je vriendelijk, rustig en steunend blijft, dan leert je kind dat het de volgende keer waarschijnlijk toch liever de andere keuze maakt. 

Niet elke situatie is het beste op te lossen met een consequentie. 

Soms is er geen goede natuurlijke of logische consequentie beschikbaar.
Sommige kinderen zijn nog te jong om consequenties te overzien.
En soms werken andere methodes gewoon beter. 

En het is belangrijk om ook te kijken naar andere factoren:

• Wat wil je kind vertellen met zijn gedrag?
• Welke behoefte of motivatie zit er onder?
• Communiceer jij op een manier die weerstand oproept of die meewerken uitnodigt?  
• Heb jij onhandige gewoontes die onbedoeld ‘vervelend’ meer oproepen?

Als je de neiging hebt overal consequenties voor in te zetten, dan spelen er meestal andere factoren een rol. 

Maar, natuurlijke en logische consequenties zijn een goede tool om achter te hand te hebben bij herhalend gedrag. 

---

Wil je meer Positieve Opvoed-tools leren?

En hoe je die kunt gebruiken zodat:

• je kind steeds meer positieve keuzes gaat maken,
• meer zelfvertrouwen krijgt
• jij niet meer hoeft te zeuren, drammen of herhalen voor dat je kind luistert
• nooit meer hoeft te schreeuwen of straffen
• jullie emotionele connectie alleen maar sterker wordt

Dan is de cursus Hoogsensitief Opvoeden iets voor jou.

In 8 modules met met meer dan 60 video’s vind je alles wat je nodig hebt voor het begeleiden van hoogsensitieve kinderen van 2,5 tot 16 jaar. 

>> Hoogsensitief Opvoeden