In een ideale wereld hebben we allemaal alleen maar fijne ervaringen.
Of zou je je kind kunnen beschermen tegen vervelende gebeurtenissen.
Ziekte, overlijden, scheidingen, ongelukken…
Maar zo werkt het leven niet.
Soms is iets gewoon k*t.
Dit artikel schreef ik jaren geleden over 10 manieren om je gevoelige kind te helpen omgaan met vervelende gebeurtenissen:
Afgelopen maandag hebben Noah – mijn 3 jaar oude zoon – zijn vader en ik een lange tijd doorgebracht op de spoedeisende hulp in het ziekenhuis. Ergens in de middag werd ik gebeld door de crèche en een van de leidsters deelde haar zorgen over Noah’s teen die flink ontstoken leek te zijn. Zijn voet was opgezwollen en bijna twee keer zo dik als de andere en hij leek wat koortsig.
De huisarts stuurde ons gelijk door naar het ziekenhuis. Gelukkig, na heel veel dokters en nog meer wachten, had Noah uiteindelijk een kleine ingreep met alleen plaatselijke verdoving en waren we om 22.00 uur veilig weer thuis. Zijn teen is mooi aan het genezen en het doet geen pijn meer zegt hij.
Tijdens ons spannende verblijf in het ziekenhuis was ik ontzettend blij met de tools die ik door de jaren heen heb verzameld voor het omgaan met kinderen.
Hier zijn er 10 waar wij veel aan gehad hebben:
1. Blijf rustig
Dat is natuurlijk een beetje een open deur en het klinkt makkelijker dan het is, maar het helpt echt voor onze kinderen. Kinderen voelen onze energie, en hoewel we prima eerlijk en open kunnen toegeven dat het voor ons ook een beetje spannend is, helpt het als we onze energie zo rustig mogelijk houden.
Ik voelde even een vlaag van paniek opkomen toen de creche belde.
Vorig jaar hadden we namelijk een heel erg spannende situatie met een familielid meegemaakt. Die was bijna overleden aan wat begon met een kleine ontsteking in haar hand. Die herinnering hielp me natuurlijk niet echt.
Voordat ik Noah ophaalde heb ik eerst even een paar minuten rustig en diep geademd, totdat ik me weer rustig voelde en weer in mijn lichaam zat.
2. Geef ‘ondertiteling’ en ‘praat voor’
Dit zijn twee van mijn favoriete vaardigheden voor ouders. Ondertiteling geven betekent dat je op een neutrale manier aan je kind beschrijft en uitlegt wat er gebeurd. ‘Voor-praten’ is vertellen aan je kind wat er gaat gebeuren, in welke stappen en wat er van je kindje verwacht wordt, voordat het daadwerkelijk gebeurd.
Rustig bleven we uitleggen aan Noah wat er gebeurde en wat er daarna ging gebeuren. Regelmatig checkten we of hij het snapte en vroegen hem of het duidelijk was of dat hij graag wilde dat we het nog een keer uitlegden. We zorgden ervoor dat het helder was wat er ging gebeuren voordat een dokter hem aanraakte, en dat hij betrokken werd in de conversatie. Noah knikte met zijn hoofd als het begreep en het was duidelijk te merken dat het hem hielp om rustig te blijven en nog enig gevoel van controle over zijn wereld te houden.
Wees eerlijk, als dingen misschien een beetje pijn gaan doen bijvoorbeeld, maar je hoeft je kind niet onnodig angst aan te praten. Zo hebben we bijvoorbeeld niet verteld dat de dokter in zijn teen zou gaan snijden. Hij zou dat gedeelte toch niet zien of voelen dus dat hebben we benoemd als: “en dan gaat de dokter je teen beter maken.”
3. Erken gevoelens en geef ze ruimte
Er lijkt een soort algemene gewoonte te zijn om kinderen die rustig blijven te belonen met uitspraken als: “Wat ben jij een grote jongen dat je niet gehuild hebt!” Maar ik geloof dat het juist heel gezond en dapper is om over je gevoelens te praten en ze te uiten.
Ik was super trots op Noah, niet zo zeer omdat hij het grootste deel erg rustig bleef, maar omdat hij het durfde te zeggen als hij iets spannend vond, en om een hand of een knuffel vroeg. En dat hij ons later nog een paar keer vertelde dat hij de prikjes echt helemaal niet leuk vond en er nog een paar keer om moest huilen.
Soms hoor ik ouders zeggen: “Dat was leuk!” als een kind valt of zich pijn doet. In de hoop dat het niet gaat huilen. Maar dat is erg verwarrend voor kinderen en het haalt ze uit verbinding met hun innerlijke gevoelswereld. Niet alles is leuk en niet alles hoeft leuk te zijn. Sommige dingen zijn heel erg stom. En dat is ook oké. Daar mag je best verdrietig of boos over zijn.
4. Geef ‘kleine keuzes’
Als ouders weten we niet altijd zeker wat ons kind precies wil. Een kind dat gevallen is wil misschien een knuffel, maar soms wil het liever even op zich zelf zijn of juist direct weer opnieuw proberen. In plaats van aannemen wat onze kinderen willen, kunnen we vragen wat ze liever hebben en ‘kleine keuzes’ aanbieden.
Als onze kinderen niet in paniek zijn, kunnen kleine keuzes helpen om zich kalmer en minder overspoeld te voelen, omdat ze toch nog enige invloed over hun situatie hebben.
Zelfs in noodsituaties is er soms wel zeker ruimte voor kleine keuzes: “Laten we naar huis gaan en klaar zijn met die teen” was niet echt een optie voor ons. Maar we hebben Noah wel zelf laten kiezen waar hij wilde zitten in de wachtkamer, of hij zelf de deur naar de behandelkamer wilde openen, of hij wilde lopen of gedragen wilde worden en waar hij wilde dat wij stonden tijdens de behandeling.
5. Jij bent niet verantwoordelijk voor alle ervaringen van je kind
Ik heb een redelijk vertrouwen in mijn vaardigheden als moeder, maar ik ben erg sensitief en soms geneigd om me schuldig te voelen over dingen. Die dag bleef ik me afvragen of ik iets verkeerd had gedaan. Had ik die teen gemist ’s ochtends? Heb ik wat verkeerd gedaan? Wat had ik anders kunnen doen?
We kunnen niet alle ervaringen kiezen die onze kinderen zullen hebben. We kunnen kinderen weerbaarder maken door ze te leren met gevoelens en vervelende situaties om te gaan. En we kunnen ze helpen meer in balans te zijn zodat ze meer positieve ervaringen aan zullen trekken. Maar uiteindelijk is het hun eigen leven en hun eigen ervaringen.
Dat klinkt vrij logisch maar soms moet je jezelf er even aan herinneren: Shit happens.
Kinderen zijn weerbaar, niemand heeft een perfect leven en de grootste invloed heb je op hoe je ergens mee omgaat.
6. Doe iets leuks als het moment voorbij is
Ruimte en tijd maken om iets leuks te doen als de nood voorbij is helpt om alle gevoelens van dat moment los te laten en weer in een positieve vibe te komen.
Ook al was het ver, ver na bedtijd toen we uiteindelijk klaar waren, hebben we Noah nog even – met zijn nieuwe bal die hij van de dokter had gekregen – laten spelen in de wachtkamer. Noah heeft een grote liefde voor liften en knopjes, dus toen we er onderweg naar buiten een zagen zijn we met z’n allen nog een paar keer op en neer gegaan.
7. Zorg ook goed voor jezelf
In het moment willen we er graag zijn voor onze kinderen maar daarna helpt het als we ook tijd en ruimte maken voor onszelf om de ervaring te verwerken. Als je weer in de gelegenheid bent, sta jezelf dan even toe om te voelen hoe de ervaring voor jou was en welke gevoelens er omhoog willen komen.
Wees extra lief voor jezelf. Vind lekkere chocola of iemand van wie je even een lekkere, dikke knuffel kunt krijgen.
Toen Noah uiteindelijk in bed lag en bijna onmiddellijk in slaap viel voelde ik eindelijk de spanning in mijn eigen lichaam en begon te huilen. Ik voelde me een beetje rillerig en erg ongegrond dus ik heb een lekkere mok thee voor mezelf gemaakt en met vrienden over onze ervaringen gepraat totdat ik mezelf ook weer rustig voelde.
8. Geef tijd voor verwerking
Ook al is een gebeurtenis misschien niet leuk geweest, het negeren alsof heet nooit gebeurd is helpt niet. Praat erover, laat je kind zijn of haar gevoelens delen en geef die ruimte. Je hoeft er niet telkens zelf over te beginnen maar als je kind er iets over zegt neem er dan even de tijd voor. Het helpt bij het verwerken van de ervaring.
De dagen erna vertelde Noah af en toe iets over het ziekenhuis. We hadden het er dan even over en gingen nog een keer alle gebeurtenissen van die dag bij langs. Elke keer als we bij het gedeelte kwamen over de prikjes begon Noah weer te huilen en vertelde hoe naar hij dat had gevonden en dat hij echt ‘geen gaatjes in zijn teen wou’. Ik erkende dat dat inderdaad heel vervelend was geweest en dat het hem pijn had gedaan en dat het oké was om daar verdrietig over te zijn.
Het hielp hem om zijn gevoelens te verwerken en alles een plekje te geven. Het werd steeds makkelijker voor hem om er over te praten zonder emotioneel te worden.
9. Help je kind zich weer veilig te voelen
Na een spannende gebeurtenis kun je je kind helpen om zich weer veilig te voelen. Aanraking – als je kind daar van houdt – werkt hier heel goed voor. Een lekkere douche of bad nemen en frisse kleren aantrekken om alle energieën die bij de spannende gebeurtenis horen los te laten werkt ook wonderlijk.
Probeer niet je eigen angst op je kind te projecteren. Als je niks ongebruikelijks opmerkt aan het gedrag van je kind is dat ook prima. Maar wees opmerkzaam op ‘veiligheid vragend gedrag’ en neem de gevoelens van je kind serieus.
Noah vroeg om veel meer knuffels en massages dan hij normaal doet in de dagen na het ziekenhuis. Ik merkte dat de aanraking hem hielp om zich weer veilig in zijn lichaam te voelen en de intense gevoelens van die dag weer los te laten. Hij vond het ook spannend om te gaan slapen dus we hebben extra knuffels in zijn bed op wacht gezet.
De dag na het ziekenhuis stelde hij voor om de hele dag samen in bed te blijven liggen. Dat is een beetje een ongebruikelijk verzoek van mijn temperamentvolle zoon en het bleek dat hij bang was dat er beneden prikjes waren. Dus samen hebben we toen eerst de hele beneden verdieping uitgekamd op zoek naar verstopte dokters en toen die er niet bleken te zijn was alles weer ok.
10. Ga zo snel mogelijk weer terug naar je gebruikelijke routine
Maak tijd en ruimte voor extra praten en knuffels en heb iets meer geduld met ‘lastig gedrag’ maar probeer om zo snel mogelijk weer terug te gaan naar je gebruikelijke routine. Kinderen houden van een zekere hoeveelheid structuur en voorspelbaarheid en het helpt ze ook om zich veilig te voelen.
De nacht dat we terugkwamen uit het ziekenhuis heb ik Noah in mijn bed laten slapen. De volgende dag ging het duidelijk alweer een stuk beter met hem, dus heb ik hem weer in zijn eigen bed gelegd. Hij riep wel vaak of ik even boven wilde komen, wat hij normaal bijna nooit doet, dus daar heb ik tijd en ruimte voor gemaakt.
Het was verleidelijk om hem nog veel langer in mijn bed te laten slapen, maar we hebben eerder de fout gemaakt om te lang van een routine af te wijken na een vervelende situatie, en toen heeft het heel lang geduurd voordat iedereen weer gewoon een nacht rustig door kon slapen.
Ondertussen is alles weer bijna terug naar normaal. De teen geneest goed en Noah lijkt weer zijn eigen, vrolijke zelf. Hopelijk zijn onze ervaringen en tips voor jou ook bruikbaar mocht je een keer in een vergelijkbare situatie terecht komen.
Liefs,
Leony
Je kind helpen omgaan met lastige gebeurtenissen of vervelende gevoelens?
=> Het FreeHappyKids Programma
Van heftige of lange emotionele buien naar rust en balans
Van weerstand, steeds aandacht vragen of op je knopjes drukken naar zachtheid en meer spontane lieve momentjes
Van angst, perfectionisme of onzekerheid naar zelfvertrouwen en liefde voor jezelf
Het helpt je kind spanning en vervelende gevoelens structureel beter los te laten, meer te ontspannen en sneller en dieper te slapen
Laat je kind op speelse wijze ontdekken hoe gevoeligheid werkt en de belangrijke vaardigheden om met je gevoeligheid in balans te zijn, en te blijven – ook als de buitenwereld druk is of bijvoorbeeld op school.
Wil je meer rust, balans & zelfvertrouwen voor je hoogsensitieve kind?
=>> klik hier voor het FreeHappyKids-programma
De meest effectieve manier om een sensitief kind te leren omgaan met gevoeligheid: met prikkels, spanning, lastige gevoelens en uitdagende situaties.
