Ongeveer 50% van de hoogsensitieve kinderen ervaart wel eens uitdagingen of problemen op school.
Van te veel prikkels waar kinderen last van hebben of die later (thuis) tot uitbarsting leiden, concentratie problemen, faalangst, onzekerheid of uitdagingen in sociale situaties.
Ons schoolsysteem is oud. En past niet voor elk kind even goed.
Gelukkig wordt dat wel steeds beter. Er zijn steeds meer onderwijzers en andere professionals in het onderwijs die hoogsensitiviteit erkennen en begrijpen.
Een fijne school en een begripvolle docent dragen heel veel bij aan een fijne schooltijd. Je hebt daar als ouders niet altijd 100% invloed op, maar er zijn veel dingen die je als ouder wel kunt doen.
(Speciaal voor sensitieve en/of strong-willed kinderen die soms uitdagingen ondervinden op school, heb ik de “Happy Hoogsensitief op School” gids geschreven. Deze krijg je nu als gratis bonus bij het FreeHappyKids-Programma. Klik hier als je daar mee over wilt lezen)
Hier zijn 5 tips:
1. Geef zo veel mogelijk structuur
Op zich is dit een bekend advies. Veel kinderen doen het goed op vaste structuur.
De wereld is soms overweldigend voor kinderen. Zo veel nieuwe ervaringen. En als je dan een sensitief kind bent en alles heel intens voelt en beleeft, dan geldt dat natuurlijk nog meer.
Vaste structuur en rituelen helpen daarom goed.
Vooral jongere, sensitieve kinderen vinden het fijn om overzicht te hebben. Daarvoor kun je een planbord maken.
Als je creatief bent kunt je met een white board en kleine foto’s op magneten zelf aan de slag, maar je kunt ze ook kant en klaar kopen als je even googled.
Deze dag is school.
Dan komt die oppas / overblijf / papa / mama / etc.
Dan eten. Spelen. Tandenpoetsen. Slapen.
Etc
School is een drukke plek met veel kinderen en overgangen. De meeste scholen hebben wel een vrij vaste structuur. Sommigen zelfs een planbord in de klas. En daar heb je als ouder verder niet zo veel invloed op.
Maar soms staat school open voor kleine oplossingen en aanpassingen.
Mijn zoon heeft bijvoorbeeld destijds in de kleuterklas een eigen vaste kapstok-plekje gekregen naast de klas. Dat maakt de drukke overgang van binnenkomen / weggaan al een stukje makkelijker voor hem. Soms zijn kleine dingen al enorm behulpzaam.
2. Laat weten wat er van je kind verwacht wordt
Vraag of de docent op tijd wil aankondigen dat er veranderingen zijn in het schema. Bijvoorbeeld door een verjaardag viering, sinterklaas of andere bijzondere gebeurtenissen. Zodat je kind zich daarop voor kan bereiden.
Veel kinderen vinden het fijn als ze weten wat er van hen verwacht wordt. Vooral op drukke momenten met veel prikkels of gebeurtenissen die niet zo vaak voorkomen.
Dus als er een keer zo’n bijzondere gebeurtenis is, is het niet alleen fijn als de docent dat op tijd laat weten maar ook dat hij/zij er even bij vertelt wat er van een kind verwacht wordt.
Bijvoorbeeld: “Dan gaan we allemaal naar de gymzaal. Daar staan al stoeltjes klaar en dan kun je zelf eentje uitzoeken om op te zitten.”
Of: “Straks komt Sinterklaas. Dan gaan we allemaal zingen. Jij mag daar gaan staan en als het even te veel wordt mag je ook hier komen.”
In het algemeen is het goed om te onthouden dat veel dingen die voor ons logisch zijn en waar we nauwelijks over nadenken, voor kinderen soms best overweldigend en complex kunnen zijn.
Het helpt enorm als je ze hier en daar wat extra houvast kunt geven.
Met structuur en duidelijk en concreet zijn over wat er gaat gebeuren en wat er precies van je kind verwacht wordt. In kleine, duidelijke stapjes.
En als je een fijne school hebt dan zou je dat ook zo kunnen uitleggen en kan een docent allicht zelf ook meedenken en helpen daarbij.
3. Ruimte voor autonomie
Autonomie: invloed voelen op je eigen leven, is een hele sterke emotionele behoefte van kinderen (en nog iets meer als je kind een sterke wil heeft, of peuter of puber is ;))
Kinderen hebben in het algemeen niet veel invloed op hun school leven. Ze moeten zich klaarmaken, tandenpoetsen, op vaste tijden naar school, waar de docent bepaalt wat er gebeurd.
Logisch en hoort erbij – maar het is wel belangrijk en erg handig als je dan op andere momenten wat meer ruimte maakt voor de behoefte aan autonomie. Aan positieve invloed.
Kinderen die te weinig invloed voelen op hun leven, gaan op een negatieve manier invloed proberen uit te oefenen: niet meewerken, op je knopjes drukken, in de weerstand. Dat is ook invloed 🙂
Positieve invloed zijn kleine keuzes die je je kind laat maken. Welke kleding aan, welke route fietsen, wat we gaan eten, wat je het komende uur wilt doen, welk spelletje spelen, hoe zullen we deze huisregel aanpakken, welke huisklusjes ga je deze week doen. Etc.
Hoe jonger het kind, hoe kleiner de keuze. Een wat ouder kind kun je bijvoorbeeld een keer in de week laten kiezen wat jullie gaan eten. Bij een jonger kind kun je die keuze kleiner maken door alleen 2 of 3 opties te geven.
4. Prikkel-tips voor op school
In hoeverre school hier aan mee wil merken is verschillend. Ik hoor veel verschillende verhalen van ouders. Van horror scholen met schreeuwende docenten tot scholen die klinken als een paradijs.
Maar er zijn veel scholen waar ze hier en daar wat extra ruimte geven aan individuele behoeftes van kinderen.
Je kunt bijvoorbeeld een noise-canceling koptelefoon proberen in de klas, sommige scholen hebben die zelf. Een rustig hoekje waar en kind zich even terug kan trekken met een boekje als het even te veel is. Of even buiten 3 rondjes rennen als een kind echt even moet bewegen.
Ontdek welke dingen voor jouw kind lastig zijn op school.
Zijn het de drukke geluiden, de overgangen, de pauzes, het stilzitten, de gymles en de drukke kleedkamer, een specifiek gedrag van de docent?
Het duurt soms even om dat te ontdekken en veel – voor jonge – kinderen kunnen dat nog moeilijk zelf benoemen. Of zijn zich er gewoon niet zo bewust van. Maar het helpt enorm als je er achter kunt komen.
Mijn zoontje kon soms helemaal overstuur uit school komen in groep 4. En uiteindelijk kwam ik er achter dat dat was omdat de meester stemverheffing had gebruikt (wat voor veel gevoelige kinderen een enorme trigger kan zijn).
Mijn zoontje zei dan soms iets als:
“Meester is boos op mij. Hij haat mij. Ik weet het zeker!”
Terwijl ik het juist een super lieve meester vond die heel erg openstond om mee te kijken en te helpen. Dus het duurde even voordat ik deze doorhad.
Voor sommige kinderen werkt even flink streng toespreken allicht heel goed. Ik snap ook dat je soms een enorme klas kakelende kinderen even stil wilt krijgen 😉
Maar onze meester vond het geen probleem om bij mijn zoon een rustige toon te gebruiken – en ontdekte vervolgens dat dat ook nog eens 10x effectiever werkte bij hem 😉
Als je, eventueel met de docent, kunt ontdekken welke situaties het meeste spanning geven bij jouw kind dan kun je daar allicht kleine oplossingen voor vinden.
5. Help je kind met loslaten, tot rust komen & gronden
In de gratis Masterclass (klik hier als je die nog niet gezien hebt) hebben we het uitgebreid gehad over gronden. En waarom dat zo belangrijk is voor gevoelige kinderen.
Over een goede verbinding hebben met je lichaam en je gevoel, je binnenwereld.
Van prikkels, onrust en van veel werken met je hoofd raak je vaak een beetje de verbinding met je lichaam en gevoel kwijt.
Dat geeft op zich niks. Heb ik ook als ik een lang artikel zit te schrijven. Maar het is wel super belangrijk dat je regelmatig echt weer even helemaal terugkomt bij jezelf en ontspant.
Voor gevoelige kinderen is dat niet altijd even makkelijk.
Ze voelen intens – dus teruggaan naar je gevoel is niet altijd fijn. Of ze worden juist druk en meer naar buitengericht als ze zich moe of gespannen voelen.
En dat merk je bijvoorbeeld in emotionele buien: heftige uitbarstingen waarbij alles er opeens uitkomt, of bijvoorbeeld juist heel hangerig en huilerig, of angstig worden.
Moeilijk in slaap kunnen vallen komt ook veel voor – want dat gaat oneindig veel beter als je niet druk bent in je hoofd en rust hebt in je lichaam.
Kortom heel veel goede redenen om je kind te helpen gronden, loslaten en voelen.
Maar voor school heeft dat nog een extra goede reden:
Als je er een gewoonte van maakt om af en toe even een keer goed adem te halen en even terug te komen bij jezelf, bijvoorbeeld, dan wordt dat ook echt een gewoonte.
Je lichaam, je hoofd en binnenwereld wennen eraan en reageren steeds sneller. Het wordt een automatisme.
Ik merk dat mijn zoontje erg goed. Ooit als hij overstuur was kon het een eeuwigheid duren voordat hij tot rust kwam. Nu zie ik hem vaak zelf een paar keer bewust adem halen of een andere tool gebruiken en zichzelf vrij snel weer tot rust brengen.
En vaak lijkt het alsof hij er helemaal niet bewust aan denkt of mee bezig is. Het is echt een soort gewoonte geworden.
Het is een vaardigheid die je traint, net als spieren. Als je af en toe je spieren traint, dan zijn ze altijd sterker – ook op de dagen dat je er helemaal niet bij nadenkt. Ook op school.
Uiteindelijk moet je kind zelf leren om met spanning, prikkels en gevoelens om te gaan
Hoe ouder je kind wordt hoe meer tijd het zonder jou doorbrengt – bijvoorbeeld op school.
En dan wordt het steeds belangrijker dat je kind ook zelf op een fijne en gezonde manier met lastige situaties, spanning en prikkels om kan gaan.
- Zodat je kind zich ook goed voelt op school en niet bijvoorbeeld steeds overprikkeld of gespannen thuis komt.
- Dat je kind zichzelf goed leert kennen en kan aanvoelen wat hij of zij nodig heeft.
- Dat je kind zelfvertrouwen heeft en zich goed voelt over zichzelf.
Dat en nog veel meer leren kinderen in de FreeHappyKids-methode
Met tools en oefeningen die je kind ook gemakkelijk op school kan gebruiken.
Speciaal voor sensitieve kinderen vanaf ongeveer 6 jaar.
(Voor jongere kinderen t/m 5 jaar hebben we het JUNIOR programma)
Dit is wat mama Mirjam over het FreeHappyKids-programma zei:
“We zijn drie weken met je kids programma bezig en we merken nu al veel verschil! Onze dochter leeft echt helemaal op. Praat meer, deelt meer ervaringen van school. Ik heb het gevoel dat haar zelfvertrouwen nu al een oppepper heeft gehad. Misschien van de herkenning? Ze gaat ook rustiger slapen en ik krijg meer knuffels 🙂 Ik ben zo blij dat we dit voor haar zijn gaan doen. Heel erg bedankt!”
