Temperamentvol kind

8 praktische tips voor ouders van hoogsensitieve kinderen met een erg sterke eigen wil 

Hoogsensitieve kinderen met een sterke wil kunnen een bijzondere uitdaging zijn voor ouders. Maar daar vertel ik je waarschijnlijk niks nieuws 😉

Power struggles, grenzen opzoeken, heftige emoties, wilde buien…

Deze kinderen hebben vaak veel ruimte nodig en een grote behoefte aan autonomie.
Maar vaak ook juist een grotere behoefte aan hele duidelijke grenzen en echte rust.

Ze kunnen snel overweldigd raken van te veel prikkels of harde geluiden
Maar ze kunnen zelf ook overweldigend geluid en prikkels veroorzaken 🙂

Soms is het gevoelige stuk lastiger te herkennen.

Niet iedereen snapt dat als jouw kind wild schreeuwend door het huis heen stuitert, dat vaak betekent dat je hele gevoelige kind moe en overprikkeld is. Maar dat tot uiting brengt op een erg temperamentvolle manier 🙂

Hoe beter je de specifieke behoeftes en uitdagingen van een hoogsensitief kind met een sterke wil begrijpt, hoe makkelijker je ze kunt begeleiden als ouder.

En als je een aantal van deze tips gaat toepassen zul je merken dat het met de power struggles, heftige emoties en wilde buien best nog wel mee kan vallen 🙂

Hier zijn 8 praktische tips die je kunnen helpen als jouw kind hoogsensitief en strong-willed is:

1. Zorg voor balans en geef je kind ruimte voor avontuur

Balans is niet alleen wanneer je altijd perfect in het midden bent tussen rust en avontuur. Wanneer je de ene keer iets meer rust hebt en de andere keer iets meer avonturen beleefd geeft dat ook balans.

Sommige strong-willed kinderen lijken ondanks hun gevoeligheid overprikkeling soms op te zoeken. Of in ieder geval de voor hun interessante activiteiten, die tot overprikkeling kunnen leiden later.

Strong-willed kinderen hebben een grotere behoefte aan nieuwe ervaringen en avontuur. Te veel spanning leidt tot overprikkeling, maar te weinig spanning en uitdaging leidt ook tot onrust. 

Als (sensitieve) ouder kun je soms geneigd zijn om beschermend te zijn als iets te veel of te prikkelend lijkt voor jouw kind (en soms is dat ook echt zo). Terwijl het voor kinderen hele waardevolle ervaringen en avonturen kunnen zijn.

Bovendien hebben temperamentvolle kinderen hier ook echt behoefte aan, en helpt het ze in balans te zijn als ze ook hun andere kant soms even de ruimte mogen geven. 

2. Zorg voor duidelijke grenzen

Duidelijke, heldere grenzen zijn belangrijk voor kinderen, en helemaal voor hoogsensitieve, temperamentvolle kinderen. Voor sensitieve ouders trouwens ook 😉

Wanneer je veel over je grenzen gaat of laat gaan – en ik weet hoe gemakkelijk dat soms is – raak je zelf ook sneller uit balans en eerder gefrustreerd.

Voor kinderen geven grenzen structuur en voorspelbaarheid. Dat geeft rust.

Nou kunnen temperamentvolle kinderen alles uit de kast halen om grenzen te testen. Dat kan een teken zijn dat een kind meer behoefte heeft aan autonomie. Maar het is ook gewoon een gezonde gewoonte van kinderen. Ook al kan dat voor ons behoorlijk lastig zijn als we nog niet geleerd hebben om vol vertrouwen en met liefde duidelijke ‘nee’ te zeggen.

Grenzen testen hoort bij de ontwikkeling tot individu. Dat betekent niet dat kinderen op de lange termijn gelukkiger zijn als ze altijd hun zin krijgen, en ook niet dat dát is wat ze eigenlijk willen.

Vaak is het ook juist een zoeken naar veiligheid:

Waar is de structuur?
Ben jij een veilige, rustige leider?
Ben ik veilig?

Als ik hier een enorme emotionele uitbarsting krijg, ben jij dan de rustige, sterke ouder die mij kan helpen?

Als je grenzen of boze reacties soms lastig vindt, zie tip 8 🙂

3. Waar zeg je ‘Ja’ tegen

Kinderen kunnen om de meest uiteenlopende dingen vragen. Soms is het een jengelend verzoek om nog een ijsje, of nog langer in de speeltuin blijven en op andere momenten is het een enthousiaste vraag of we vandaag op zolder kunnen spelen, of patat gaan eten.

Sensitieve en temperamentvolle kinderen kunnen ontzettend goed aanvoelen hoe ze je kunnen overtuigen en met veel passie vurige betogen houden.

Maar waar zeg je nou ‘Ja’ tegen?

Als je dit soms moeilijk te bepalen vindt, is het volgende misschien een handige manier voor je:

Komt het verzoek met gejengel of huilen?
Dan is het heel vaak een grenzenkwestie. Als je erop gaat letten zul je merken dat dit ook de verzoeken zijn waar je eigenlijk liever ‘nee’ op zou zeggen.

Komt het verzoek met passie en enthousiasme?
Dan is het vaak een oprecht verzoek voor een ervaring waar je kindje naar opzoek is. Stralende, grote ogen kijken je verwachtingsvol aan, en ‘Ja’ zeggen tegen dit soort verzoeken voelt goed.

Dit zijn de verzoeken die kinderen doen als ze goed in verbinding zijn met zichzelf en hun eigen passie.

Soms moet je hoofd misschien even wennen aan het ongebruikelijke of nieuwe idee.

Ik vond het zelf bijvoorbeeld een beetje spannend toen mijn driejarige heel graag de komkommer wilde snijden, maar hij deed het uiterst zorgvuldig en veilig met zijn vingers ver van het mes.

Zolang het niet over een grens van jou gaat en veilig genoeg is, is het heel waardevol voor je kind als je hem of haar de ruimte geeft deze nieuwe ervaring te onderzoeken.

Het helpt temperamentvolle kinderen ook om in balans te blijven als ze hier ruimte voor krijgen.

4. Bied ‘kleine keuzes’ aan

Kleine keuzes aanbieden werkt voor veel kinderen erg goed. De mogelijkheid om op een positieve manier invloed te hebben op je eigen leven.

Ieder mens heeft die behoefte in meer of mindere mate. Maar temperamentvolle kinderen hebben een enorme behoefte aan autonomie.

Houd de keuzes in principe klein en overzichtelijk:
“Wil je deze blauwe broek aan of de rode?”
“Wil jij eerst naar de WC of zal ik eerst gaan?”
“Wil je rennend naar huis of lopend?”
“Wil je zeep of olie in bad?”

Als kinderen wat ouder zijn kun je de vragen wat breder maken:

“Wil je iets mee naar boven nemen voordat we gaan slapen?”
“Wat wil jij graag eten vandaag?”
“Naar welke supermarkt zullen we gaan?”
“Welke van deze huishoudelijke klusjes wil jij deze week doen?”
“Welke kleding wil jij aan, of kopen?”

Bij ons resulteerde dat erin dat mijn zoon als peuter regelmatig met een rode en een groene laars naar de crèche ging. Of dat hij in de zomer alleen een rompertje droeg, met daarop zijn stropdas van kerst…

Leven bestaat volop uit keuzes maken en op deze manier kan je kind al op jonge leeftijd leren dat het een voorkeur heeft en dat het deze uit mag spreken.

Neem even een moment om naar jullie leven te kijken. Waar kun jij de controle een beetje loslaten? Waar kun je jouw kind kleine, voor jou acceptabele, keuzes laten maken?

Het geeft een enorm gevoel van vrijheid en autonomie, ook al lijken de keuzes klein voor ons.

En dat helpt met het jezelf leren kennen, groeien van zelfvertrouwen en het voorkomen van ‘emotionele uitbarstingen’.

Kinderen met een sterke wil hebben het -nog meer dan anderen-  nodig om invloed te voelen over hun leven.

Dat kan positieve invloed zijn, met kleine keuzes op momenten die jou uitkomen en binnen grenzen die oke zijn voor jou.

Of negatieve invloed door tegen te werken, op knopjes te drukken, drammen op momenten dat het jou niet zo goed uitkomt 🙂

Als jouw kind niet genoeg positieve invloed voelt, gaat het gegarandeerd negatieve invloed zoeken op andere moment. Dat is een basisbehoefte, daar kan je kind niks aan doen. 

5. Ken het stoplicht van je kind

Iedereen heeft een soort innerlijk stoplicht wat spanning meet. Als je groen bent dan ben je ontspannen, rustig, weinig tot geen spanning. Dit zijn voor kinderen goede momenten om te verbinden, gesprekken te voeren, nieuwe dingen kunnen opnemen. 

Als je gespannen begint te raken dan wordt je stoplicht oranje.

Een kind wordt dan wat prikkelbaar of sneller emotioneel. Maar je kunt je kind nog wel bereiken.

‘Oranje’ is een goed moment voor een pauze. Even geen prikkels. Even bewegen, spanning eruit laten. Even echt samen wat doen.

Wanneer er te veel spanning in een lichaam zit wordt het stoplicht rood. We noemen dat in de psychologie de vecht-of-vlucht reactie. Bevriezen komt ook voor.

Bij kinderen met een sterke wil is het meestal vecht: Ontploffing, heftig boos, aanvallend, naar buiten gericht.

Dat is dus een overlevingsmechanisme – geen bewuste keuze van je kind om zich zo te gedragen. Dat is altijd een goed begin: om jezelf daar even aan te herinneren op zulke momenten.

Het helpt als je leert herkennen wanneer je kind oranje begint te worden. En wat je dan wel en niet kunt doen om te helpen. Dat is ook handig voor op school.

En helemaal als je kind dat zelf leert te herkennen en weet hoe het zichzelf kan helpen op oranje momenten. 

Bij temperamentvolle kinderen komt het regelmatig voor dat ze oranje lijken over te slaan. Alles is groen en rustig en dan opeens is er rood en boos.

Als een kind te vaak te veel spanning voelt, moeite heeft om spanning los te laten of oranje gewoon niet voelt en herkent in zichzelf, dan slaan ze ‘oranje’ vaak over en kunnen ogenschijnlijk vanuit het niks boos worden en van ‘groen’ naar ‘rood’ gaan.

Temperamentvolle kinderen zijn meer geneigd om situaties met veel prikkels op te zoeken. Hun sensitieve lichaampjes moeten dat ook allemaal weer verwerken.

Deze kinderen vinden het vaak lastiger om uit zichzelf tot rust te komen. En zo kunnen spanning en prikkels soms lang blijven hangen, of er in één keer in een ontploffing uitkomen.

Strong-willed kinderen geven niet snel op en zijn minder geneigd om zelf rust te nemen – ook al hebben ze het hard nodig. Vooral als kinderen jong zijn is het handig als je ze daar soms even bij helpt.

Gronden is een perfecte manier om van spanning en prikkels af te komen.

In de masterclass ‘Hoogsensitief Kind’ hebben we het daar uitgebreid over gehad.
=> Als je nieuw bent hier en die nog niet gezien hebt kun je je hier gratis aanmelden

Gelukkig zijn er heel veel leuke manieren om samen dingen te doen die je kind helpen gronden in zijn of haar lichaam en spanning af te voeren:

Samen buiten wandelen – in het bos of aan het strand is helemaal fantastisch,
lekker samen onder de douche, springen, rennen, op de trampoline,
stoeien, dansen of spelen met klei zijn hier voorbeelden van.

Als je kind het leuk vindt zou je ook verschillende sporten aan kunnen bieden om je kind te helpen in balans te blijven.

Lekker veel bewegen en actief doen is bijzonder behulpzaam voor kinderen die temperamentvol zijn en het leuk vinden.

En als een sport te veel prikkels is of niet interessant kun je lekker vaak samen even bewegen. Vijf minuten maakt al een groot verschil.

8. Het is oké om een emotionele reactie te hebben

Heb je soms moeite met grenzen aangeven? 
Wil je conflicten en boosheid graag vermijden?
Kun je nog wel eens een please-neiging hebben?
Als je kind een vervelend gevoel heeft wil je dat dan graag gelijk oplossen?

Veel gevoelige mensen hebben dat.
Ik had dat zelf nogal extreem 🙂

Wat helpt is jezelf eraan te herinneren dat het oké is als je kind een emotionele reactie heeft. Dat klinkt heel simpel maar het werkt.

Soms geef je toe of negeer je je eigen grens omdat je geen boze bui wil.
Maar de boze bui is oké. Niet fijn of prettig 🙂

Het is oké voor je kind om erg teleurgesteld of boos te zijn als je nee zegt.

Voor mij hielp het om dat ook hardop te zeggen.

Iets als:
“Ik snap dat je boos bent. Dat is oké. Dat veranderd mijn antwoord niet. Je mag je daar best even boos of teleurgesteld over voelen. Dat begrijp ik. 

Dat zijn goede reminders voor jezelf, maar geeft je kind ook duidelijkheid.

Dit is een grens.
Ik mag mijn reactie hebben.
Mijn gevoelens zijn ok.
Maar het gaat niet veranderen. 

(Als je grenzen en conflicten lastig vindt, of moeite hebt om je rustig te voelen op zulke momenten dan is onze FreeHappyParents cursus allicht iets voor jou. De Balans Cursus speciaal voor gevoelige ouders.
=> Hier kun je alles lezen over de Balans Cursus voor Gevoelige Ouders)

Gevoelige kinderen met een sterke wil zijn soms gewoon wat extra uitdagend voor ouders. Maar met deze tips wordt het hopelijk al ietsje makkelijker voor jullie.

Wil je meer ondersteuning voor je strong-willed kind?

Als je merkt dat je kind spanning lang vasthoudt, oranje soms overslaat of het moeilijk vindt om tot rust te komen, dan is het FreeHappyKids-Programma allicht iets voor jullie. 

Van heftige of lange emotionele buien naar rust en balans

Van weerstand, steeds aandacht vragen of op je knopjes drukken naar zachtheid en meer spontane lieve momentjes

Van wilde buien voor het slapen of niet goed zelf tot rust kunnen komen, naar makkelijk, zelf en diep in slaap vallen.

Het helpt je kind spanning en vervelende gevoelens structureel beter los te laten, meer te ontspannen en sneller en dieper te slapen

Laat je kind op speelse wijze ontdekken hoe gevoeligheid werkt en de belangrijke vaardigheden om met je gevoeligheid in balans te zijn, en te blijven – ook als de buitenwereld druk is of bijvoorbeeld op school.

Hier lees je er alles over en kun je ervaringen lezen van ouders die al begonnen zijn:

=>> het FreeHappyKids-programma (6-12 jaar)

Of nu ook voor de kleintjes:
>> FreeHappyKids JUNIOR (1 t/m 5 jaar)